(အဆက်)
- ဣမေ ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ တိ။ နိဝံဌေသု ပိ မေ ကဋေ ဣမေ ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ။ နာနာပါသံဍေသု ပိ မေ ကဋေ ဣမေ ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ တိ။ ပဋိဝိသိဌံ ပဋီဝိသိဌံ တေသု တေသု တေ တေ မဟာမာတာ။ ဓံမမဟာမာတာ စု မေ ဧတေသု စေ၀ ဝိယာပဋာ သဝေသု စ အံနေသု ပါသံဍေသု။ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ
- ဧတေ စ အံနေ စ ဗဟုကာ မုခါ ဒါနဝိသ၀သိ ဝိယာပဋာသေ မမ စေ၀ ဒေဝိနံ စ သ၀သိ စ မေ သြလောကဓနေသိ တေ ဗဟုဝိဓေနေ အာကာလေန တာနိ တာနိ တုဌာယတနာနိ ပဋီပါဒယံတိ ဟိဒ စေ၀ ဒိသာသု စ။ ဒါ လကာနံ ပိ စ မေ ကဋေ အံနာနံ စ ဒေဝိကုမာလာနံ ဣမေ ဒါနဝိသဂေသု ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ တိ
<!--more-->- ဓံမပဒါနဌာယေ ဓံမာနုပဋိပတိယေ။ ဧသ ဟိ ဓံမာပဒါနေ ဓံမပဋီပတိ စ ယာ ဣယံ ဒယာ ဒါနေ သစေ သောစဝေ မဒဝေ သာဓဝေ စ လောကသ ဟေဝံ ၀ဎိသတိ တိ။ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ၊ ယာနိ ဟိ ကာနိစိ မမိယာ သာဓဝါနိ ကဋာနိ တံ လောကေ အနုပဋီပံနေ တံ စ အနုဝိဓိယံတိ။ တေန ၀ဎိတာ စ
- ၀ဎိသံတိ စ မာတာပိတိသု သုသုသာယာ ဂုလုသု သုသုသာယာ ၀ယောမဟောလကာနံ အနုပဋီပတိယာ ဗာဘနသမနေသု ကပန၀လာကေသု အာ၀ ဒါသဘဋကေသု သံပဋီပတိယာ။ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ။ မုနိသာနံ စု ယာ ဣယံ ဓံမ၀ဎျ ၀ဎိတာ ဒုဝေဟိ ယေ၀ အကာလေဟိ ဓံမနိယမေန စ နိဈတိယာ စ။
-တတ စု လဟု သေ ဓံမနိယမေ နိဈတိယာ ၀ ဘုယေ။ ဓံမနိယမေ စု ခေါ ဧသ ယေ မေ ဣယံ ကဋေ ဣမာနိ စ ဣမာနိ ဇာတာနိ အဝဓိယာနိ အံနာနိ ပိ စု ဗဟုကာနိ ဓံမနိယမာနိ ယာနိ မေ ကဋာနိ။ နိဈတိယာ ၀ စု ဘုယေ မုနိသာနံ ဓံမ၀ဓိ ၀ဓိတာ အဝိဟိံသာယေ ဘုတာနံ
- အနာလံဘာယေ ပါနာနံ။ သေ ဧတာယေ အထာယေ ဣယံ ကဋေ၊ ပုတာပပေါတိကေ စံဒမသုလိယိကေ ဟောတု တိ၊ တထာ စ အနုပဋီပဇံတု တိ။ ဟေဝံ ဟိ အနုပဋီပဇံတံ ဟိဒတပါလတေ အာလဓေ ဟောတိ။ သတဝိသတိ၀သာဘိသိတေန မေ ဣယံ ဓံမလိဗိ လိခါပိတာ တိ။ ဧတံ ဒေဝါနံ ပိယေ အာဟာ။ ဣယံ
- ဓံမလိဗိ အတ အထိ သိလာထံဘာနိ ဝါ သိလာဖလကာနိ ဝါ တတ ကဋဝိယာ ဧန ဧသ စိရဌိတိကေ သိယာ။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
လွန်လေပြီးသော ကာလတို့၌ မင်းတို့သည် မည်သို့လျှင် လူတို့အား တရားတော်၌ တိုးတက်ကြီးပွားစေအံ့နည်းဟု တောင့်တခဲ့ကြ၏။ သို့ရာတွင် လူတို့သည် သင့်လျှော်စွာ တရားတော်၌ မတိုးတက် မကြီးပွားခဲ့ချေ။
ဤအချက်၌ နတ်တို့ ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ငါ ဤသို့ စဉ်းစားမိ၏။ ရှေး၌ မင်းတို့သ် မည်သို့လျှင် လူတို့အား တရားတော်၌ တိုးတက်ကြီးပွားစေအံ့နည်းဟု တောင့်တခဲ့ကြ၏။ သို့ရာတွင် လူတို့သည် သင့်လျော်စွာ တရားတော်၌ မတိုးတက် မကြီးပွားခဲ့ချေ။ မည်သို့လျှင် လူတို့အား တရားတော်ကို လိုက်နာ ကျင့်ဆောင်ပါစေအံ့နည်း။ မည်သို့လျှှု် လူတို့အား တရားတော်၌ တိုးတက်ကြီးပွားပါစေအံနည်း။ တရားတော်၌ တိုးတက်ကြီးပွားခြင်း အလို့ငှာ မည်သို့လျှင် မည်သူအား ချီးမြှင့်မြောက်စားပါအံ့နည်း။
ငါ ဤသို့ အကြံရ၏။ လူတို့အား တရားဟောပြောသည်ကို ကြားနာစေ၍ တရားအဆုန်းအမဖြင် ဆုန်းမစေအံ့။ လူတို့သည် ဤဟောကြားဆုန်းမသည်တို့ကို ကြားနာရသော် တရားတော်အား လိုက်နာကျင့်ဆောင်ကြ၍ မြင့်မြတ်တက်ကြွလာကြပြီးလျှင် တရားတော်၌ အမှန်တိုးတက် ကြီးပွားလာလိမ့်အံ့။
ဤအကျိုးငှာ ငါသည် တရားအဟောအပြောတို့ကို ဟောပြောစေ၍ တရားအဆုန်းအမတို့ကိုလည်း အနည်းနည်းဖြင့် အမိန့်ပေးခဲ့လေပြီ။ များစွာသော လူတို့၏ ခိုလှုံရာဖြစ်သော ပုရိသာခေါ် ငါ၏ အမှုထမ်းတို့သည် ငါဟောပြော ဆုန်းမသည်တို့ကို ဝန်းကျင်ဟောကြားပြန့်နှံ့စေရာ၏။ ထောင်သောင်းများစွာသော လူတို့၏ ခိုလှုံရာဖြစ်သော ရဇ္ဇူကာ အမတ်ကြီးတို့အားလည်း တရားတော်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ လူတို့အား ဤသို့ ဤသို့လျှင် ဟောကြားဆုန်းမရာ၏ဟု ငါ အမိန့် ချမှတ်ထားတော်မူလေပြီ။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ဤအကြောင်းကို မြော်မြင်လျက် တရားကျောက်တိုင်များကို စိုက်ထူခဲ့လေပြီ။ တရားအမတ်ကြီးများကိုလည်း ခန့်ထားခဲ့လေပြီ။ တရားဟောပြောခြင်းတို့ကိုလည်း ပြုစေခဲ့လေပြီ။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
လူနှင့် တိရိစ္ဆာန်တို့အား အရိပ်ဖြစ်စေခြင်းငှာ လမ်းတို့၌ ညောင်ပင်များကို စိုက်ပျိုးစေခဲ့လေပြီ။ သရက်ဥယျာဉ်များကိုလည်း စိုက်ပျိုးစေခဲ့လေပြီ။ ရှစ်ကောသတိုင်းတို့၌ သောက်ရေတွင်းတို့ကို တူးစေခဲ့လေပြီ။ တည်းအိမ်တို့ကိုလည်း ဆောက်စေခဲ့လေပြီ။ လူနှင့် တိရိစ္ဆာန်တို့ သုံးဆောင်စိမ့်သောငှာ များစွာသော ရေချမ်းစင်တို့ကိုလည်း ထိုထို အရပ်တို့၌ ဆောက်စေခဲ့လေပြီ။ ဤအသုံးအဆောင်တို့သည်ကား မပြောပလောက်ပေ။ ရှေးမင်းတို့သည်၎င်း ငါသည်၎င်း အထူးထူးသော ချမ်းသာခြင်းတို့ဖြင့် လူတို့အား ချမ်းသာစေခဲ့လေပြီ။ သို့ရာတွင် ဤသည်တို့ကိုကား လူတို့သည် တရားကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာ ကျင့်သုံးစေခြင်းငှာသာလျှှု် ငါ ဆောင်ရွက်ပေ၏။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ငါ၏ တရားအမတ်ကြီးတို့သည် ရသေ့ရဟန်းတို့အား၎င်း အိမ်ရာထောင်သူတို့အား၎င်း အထူးထူးသော စီမံခြင်းတို့ဖြင့် ချီးမြှငါ့ထောက်ပံ့ရန် အားထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြကုန်၏။ အားလုံးသော ဘာသာဝင်တို့ အတွက်ပင် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိကြကုန်၏။ သံဃာတော်၏ အကျိုးငှာလည်း ၎င်းတို့အား ငါ ဆောင်ရွက်စေ၏။ ထိုနည်းတူစွာ ဗြဟ္မဏ အာဇီဝိက နိဂန္ထရဟန်းတို့နှင့် အမျိုးမျိုးသော အယူဝါဒဂိုဏ်းသားတို့၏ အကျိုးငှာလည်း ၎င်းတို့အား ငါ ဆောင်ရွက်စေ၏။ ထိုထို ဂိုဏ်းအသီးသီးတို့၌ ထိုထို သီးသန့်အမတ်ကြီးများကို စေလွှတ်ဆောင်ရွက်စေ၍ တရားအမတ်ကြီးတို့ကိုမူကား ထိုဂိုဏ်းအသီးသီးတို့နှင့် ကျန်အခြားဘာသာဝင် အပေါင်းတို့၏ အကျိုးကို သည်ပိုးဆောင်ရွက်စေ၏။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသိမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ဤအမတ်ကြီးများ တရားအမတ်ကြီးများနှင့် အခြား များစွာသော အရာရှိကြီးတို့သည် ငါနှင့်တကွ မိဖုရားများ ငါ၏ နန်းတော်သူနန်းတော်သားအပေါင်းတို့၏ လှူဒါန်းစွန့်ကြဲခြင်းတို့ကို စီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိကြကုန်၏။ ထိုသူတို့သည် အမျိုးမျိုး စီမံဖန်တီးထားသော ထိုထို လှူဒါန်းစွန့်ကြဲဖွယ်တို့အား နှစ်ခြိုက်စွာ ခံယူမည့်အရပ်တို့ကို ပါဋလိပုတ်ပြည်၌၎င်း အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌၎င်း ရှာဖွေညွှန်ကြားကြကုန်၏။ ထိုသူတို့သည် ငါ၏ သားတော်များနှင့် မိဖုရားတို့၏ သားတော်များ၏ လှူဒါန်း စွန့်ကြဲဖွယ်တို့ကိုလည်း တရား၌ သက်ဝင်စေခြင်းငှာ၎င်း တရားကို ကျင့်သုံးဆောက်တည်စေခြင်းအကျိုးငှာ၎င်း စီမံခန့်ခွဲကြကုန်သေး၏။ တရား၌ သက်ဝင်ခြင်း တရားကျင့်သုံးဆောက်တည်ခြင်းတို့ဟူသည်ကား သနားခြင်း ပေးလှူခြင်း မှန်ကန်ခြင်း စိတ်နှလုံးဖြူစင်ခြင်းး ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ခြင်း ကောင်းမြတ်ခြင်းတို့သည် လူအပေါင်းတို့၌ တိုးတက်ရင့်သန်လာခြင်းပင်ဖြစ်ချေ၏။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ကောင်းမှုများကို ငါပြုတော်မူသည်အတိုင်း လူအပေါင်းတို့သည်လည်း လိုက်နာပြုကျင့် ဆောင်ရွက်ကြကုန်၏။ ဤသို့လျှင် အမိအဖတို့အား ရိုသေကျိုးနွံခြင်း ဆရာသမားတို့အား ရိုသေကျိုးနွံခြင်း သက်ရွယ်ကြီးရင့်သူတို့အား ကိုင်းရှိုင်းခြင်း ရဟန်းပုဏ္ဏား ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေသူ မရှိနွမ်းပါးသူ ကျေးကျွန်အခိုင်းအစေတို့အား ကောင်းစွာပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်းတို့သည် တိုးပွားလာခဲ့၏။ ရှေ့သို့လည်း တိုးပွားဦးအံ့။
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
လူတို့သည် ဤမျှလောက် တရားတော်၌ တိုးတက်ကြီးပွားလာခဲ့သည်မှာ သီလတရားနှင့် ဘာ၀နာတရားတည်းဟူသော အကြောင်းနှစ်ပါးတို့ကြောင့် ဖြစ်လေသည်။ ထိုအကြောင်းနှစ်ပါးတို့အနက် သီလတရားသည်ကား လွယ်ပေ၏။ ဘာ၀နာတရားသည်သာ ထူးမြတ်၏။ သီလတရားတို့မှာ ဤသတ္တဝါ ဤသတ္တဝါတို့ကို မသတ်ရာဟု ငါသတ်မှတ်ထားသည်တို့နှင့် အခြားများစွာသော ငါသတ်မှတ်ထားသည့် သီလတရားတို့ပင် ဖြစ်လေသည်။ ဘာ၀နာတရားဖြင့်သာ သတ္တဝါတို့အား မနှိပ်စက် မညှင်းဆဲ သူ့အသက်ကို မသတ်ပဲလျက် လူတို့သည် တရားတော်၌ သာလွန် တိုးတက်ကြီးပွားခဲ့ပေ၏။ ဤတရား အမိန့်တော် ပြန်တမ်းကို ဤအလို့ငှာ ထုတ်ပြန်စေ၏။ ငါ၏ သားတော်အစဉ် မြေးတော်အဆက် နေလနှစ်ပါး တည်သ၍ တည်မြဲပါစေသတည်း။ လူတို့သည် လိုက်နာကြသဖြင့် ဤလောက တမနွန်လောကတို့၏ အကျိုးကို ရရှိခံစားကြရကုန်စေသတည်း။
ဤတရားကဗျည်းကို ငါအဘိသိက်ခံသည်မှ နှစ်ဆယ့်ခုနှစ်နှစ်မြောက်၌ ရေးထိုးစေ၏။
ဤတရားကဗျည်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ နတ်တို့ ချစ်မြတ်နိုးသော မင်းကြီး မိန့်တော်မူသည်မှာ
ဤတရားကဗျည်းကို ကျောက်တိုင် ကျောင်မျက်နှာပြင်ရှိသည့် အရပ်တိုင်းတို့၌ အစဉ်တည်မြဲစိမ့်သောငှာ ရေးထိုးကြစေကုန်သတည်း။ (ဦးဖိုးလတ်, အသောကကျောက်စာများ၊)
....
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: The kings, who were in the past ages, wished thus: How should the people grow with the growth of Dharma? But the people were not advanced with a corresponding advance in Dharma.
Concerning this, His Sacred and Gracious Majesty thus saith: This occurred to me: In ages past did thus wish the kings: How should the people advance with enough advance in Dharma? But the people were not advanced with enough advance in Dharma. By what means, then, might the people be made strictly to follow it?
By what means might the people be made to advance with enough advance in Dharma? By what means could I uplift them with advance in Dharma?
Concerning this, His Sacred and Gracious Majesty thus saith: This occurred to me: Religious messages shall I cause to be proclaimed: religious injunctions shall I enjoin: the people listening to this will follow strictly, will uplift itself, and will be made to advance considerably with advance in religion.
For this purpose have the religious messages been proclaimed by me, various kinds of religious injunctions have been ordained, so that my Purusas, too, appointed in charge of many people will expound and expand (these). The Rajukas, too, in charge of many hundred thousands of lives, these, too, have been instructed by me: "thus and thus exhort ye the people who are devoted to Dharma.”
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: By me perceiving this have indeed been set up pillars of piety, Dharma-Mahamatras created, and Religious Edicts composed.
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: On the high roads, too, banyan trees were caused to be planted by me that they might give shade to cattle and men, mango-gardens were caused to be planted, and wells were caused to be dug by me at each half-kos, rest-houses l were caused to be built; many watering stations were caused to be established by me, here and there, for the comfort of cattle and men. Slight comfort, indeed, is this. For by various kinds of facilities for comforts, the people have been made happy by previous kings, and myself. But, that the people might strictly follow the path laid down by Dharma, was this thus done by me.
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: Those my Dharma-Mahamatras, too, are employed in various kinds of business, in matters of royal favour, both of ascetics and of house-holders; among all sects also are they employed. In the business of the Samgha, too, has it been ordained by me that these shall be employed: similarly has it been ordained by me that these shall be employed among Brahmana and Ajivika ascetics; among Nirgranthas, too, has it been ordained by me that these shall be employed; among the various sects, too, has it been ordained by me that these shall be employed. There were such and such Mahamatras specially (employed) for such and such (sects), but my Dharma-Mahamatras were employed among these (congregations), as also among all other sects.
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: These, and many other principal officials, are also occupied with the distribution of charities of myself and the queens. And in all my female establishments, both here and in the provinces, they are carrying out in various kinds of forms such and such measures productive of happiness. (And besides the queens and myself) has it also been ordained by me that they shall be occupied with the distribution of charities of my sons and other queens’ sons in order (to promote) noble deeds of Dharma, and strict adherence to Dharma. And these are the noble deeds of Dharma and adherence to Dharma whereby the following, viz., compassion, liberality, truthfulness, purity, gentleness, and goodness of the people will thus increase.
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: Whatever good deeds have been done by me, these the people have followed and these they will imitate and thereby they have been made to progress, and will be made to progress in obedience to parents, teachers, in reverence for age, in proper behaviour towards Brahmana and Sramana ascetics, the poor and the miserable, even towards servants and dependents.
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: This advance in Dharma of the people has been promoted only by two ways, by regulation of Dharma, and by inner meditation. But of these (two), regulation of Dharma is of little effect, but by inner meditation (Dharma may be promoted) greatly. The regulation by Dharma is this that by me is thus ordained that such and such creatures are not to be killed, as well as many other regulations of Dharma, such as have been ordained by me. But by inner meditation, indeed, has been much promoted the people's progress in Dharma in respect of abstention from injury to life and from slaughter of living creatures.
To this end was it ordained that it may last as long as (my) sons and grandsons, or moon and sun (will be), and that (people) may follow in this path. For if one follows in this path, (happiness) in this and the other world will be attained.
By me consecrated twenty-six years was this Religious Edict inscribed.
About this l says His Sacred Majesty: This rescript on morality must be engraved where there are stone pillars, or stone-slabs, in order that this may be everlasting. (R.K. Mookerji, Asoka)
Sunday, 26 December 2010
အသောကရဲ့ အက္ခရာများ-၂၆ (အပိုင်း-၁)
ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ။ ယေ အတိကံတံ
-အံတလံ လာဇာနေ ဟုသု ဟေဝံ ဣဆိသု။ ကထံ
-ဇနေ ဓံမ၀ဎိိယာ ၀ဎေထ နော စု ဇနေ အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ
၀ဎိထာ၊ ဧတံ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ။ ဧသ မေ
- ဟုထာ။ အတိကံတံ စ အံတလံ ဟေဝံ ဣဆိသု လာဇာနေ ကထံ ဇနေ
-အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎေယာ တိ။ နော စ ဇနေ အနုလုပါယာ။
- ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎိထာ။ သေ ကိနသု ဇနေ အနုပဋိပဇေယာ။
- ကိနသု ဇနေ အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎေယာတိ။ ကိနသု ကာနိ
- အဘျုံနာမယေဟံ ဓံမ၀ဎိယာ တိ။ ဧတံ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ
- အာဟာ။ ဧသ မေ ဟုထာ ဓံမသာ၀နာနိ သာဝါပယာမိ ဓံမာနုသထိနိ အနုသာသာမိ။ ဧတံ ဇနေ သုတု အနုပဋိပဇီသတိ အဘျုံနမိသတိ၊
-ဓံမ၀ဎိယာ စ ဗာဎံ၀ဎိသတိ။ ဧတာယေ မေ အဌာယေ ဓံမသာ၀နာနိ သာဝါပိတာနိ ဓံမာနုသထိနိ ဝိဝိဓာနိ အာနပိတာနိ ယထာ ပုလိသာ ပိ ဗဟုနေ ဇနသိ အာယတာ ဧ တေ ပလိယော၀ဒိသံတိ ပိ ပဝိထလိသံတိ ပိ။ လဇူကာ ပိ ဗဟုကေသု ပါနသတသဟသေသု အာယတာ တေ ပိ မေ အာနပိတာ။ ဟေဝံ စ ဟေဝံ သ ပလိယော၀ဒါထ
-ဇနံ ဓံမယုတံ။ ဒေဝါ နံ ပိယေ ပိယဒသိ ဟေဝံ အာယာ။ ဧတမေ၀ မေ အနုဝေခမာနေ ဓံမထံဘာနိ ကဋာနိ ဓံမမဟာမာတာ ကဋာ ဓံမသာ၀နေ ကဋေ။ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ၊ မဂေသု ပိ မေ နိဂေါတာနိ လောပါပိတာနိ ဆာယောပဂါနိ ဟောသံတိ ပသုမုနိသာနံ။ အံဗာ၀ဍျကျာ လောပါပိတ။ အဎကောသိကျာနိ ပိ မေ ဥဒုပါနာနိ
- ခါနာပါပိတာနိ။ နိံသိဎျယာ စ ကာလာပိတာ။ အာပါနာနိ မေ ဗဟုကာနိ တတ တတ ကာလာပိတာနိ ပဋီဘောဂါယေ ပသုမုနိသာနံ။ လဟုကေ စု ဧသ ပဋီဘောဂေ နာမ။ ဝိဝိဓာယာ ဟိ သုခါယနာယာ ပုလိမေဟိ ပိ လာဇီဟိ မမယာ စ သုခယိတေ လောကေ ဣမံ သု ဓံမနုပဋီပဋီ အနုပဋီပဇံတု တိ ဧတဒထာ မေ
- ဧသ ကဋေ။ ဒေဝါနံပိယေ ပိယဒသိ ဟေဝံ အာဟာ။ ဓံမမဟာမတာ ပိ မေ တေ ဗဟုဝိဓေသု အဌေသု အာနုကဟိကေသု ဝိယာပဋာသေ ပ၀ဇီတာနံ စေ၀ ဂိဟိထာနံ စ။ သ၀ပသံဍေသု ပိ စ ပိယာပတာသေ။ သံဃဌသိ ပိ မေ ကဋေ ဣမေ ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ တိ။ ဟေမေ၀ ဗာဘနေသု အာဇီဝိကေသု ပိ မေ ကဋေ (ဆက်ရန်)
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။ -- ဤလောက၌ မြောက်မြားစွာသော မင်းတြားတို့သည် မည်သို့ အားဖြင့် တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူအများ၌ တရားနှင့် ညီညွတ်သော အစီးအပွားကို ပွားစီးစေရကုန်အံ့နည်း? မည်သို့အားဖြင့် တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူတို့နှင့် မဆန့်ကျင်ပဲး ရှိ၍့ တရားသဖြင့် ပွားစီးစည်ပင်ကုန်အံ့နည်း? ဟု ဤသို့ အလိုဣစ္ဆာရှိကြကုန်ကာသာ သေလွန်ရသည့် ကာလအကြားပါတ်လုံး ကုန်လွန်ကြရကုန်၏၊ (အလို့အတိုင်းကား ပြုစုနိုင်ကြသူ အလွန်ရှားလှကုန်၏။)
ဤအရေးနှင့် စပ်သော စကားကို မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့၎င်း မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ၊-- ဤသို့ တရားသဖြင့် ကြီးပွားလိုသော မင်းတို့အား၎င်း တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူတို့အား၎င်း အဘယ်သို့လျှင် တရားနှင့် သင့်တင့်သော ကြီးပွားခြင်းမျိုးဖြင့် ကြီးပွားစေနိုင်ကုန်အံ့နည်းဟု၎င်း မည်သို့လျှင် ထိုသို့သော မင်းတြားတို့နှင့် အများပြည်သူတို့အား တရား၌ ကိုင်းညွတ်စေနိုင်အံ့နည်းဟု၎င်း ဤသို့ ကြံစည်ကာသာ ငါမင်းမြတ်အား ယနေ့အထိ ကြားကာလကို ကုန်လွန်စေပြီ။
ဤ မိမိ ကြံစည်ရေးနှင့် စပ်သည်ကိုလည်း မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ၊ ငါမင်းမြတ်မှာ ဤသို့ တရားတော် ပွားစေလိုသည့် စိတ်ဆန္ဒဖြစ်တော်မူ၍့ ဓမ္မကထိက ရဟန်း-ရှင်-လူတို့ တရားစကားကို ဟောပြဆုံးမခြင်းကို နာကြားတော်မူ၏။ တရားတော် ဟောပြဆုံးမခြင်းကိုလည်း ဟောညွှန်ဆုံးမ သြဝါဒပေး၏။ ဤသို့ ငါမင်းမြတ်၏့ တရားနာခြင်း တရားဟောခြင်းသည် ကောင်းမွန်လှစွာလျှင် အစဉ်မပြတ် အသက်ဆုံးတိုင် ဆက်စပ်လိမ့်သတည်း။ တရားနာရေး ဟောပြောရေး၌ ကောင်းစွာ ညွတ်တွားလိမ့်သတည်း။
တရားနှင့်သင့်လျော်သော စီးပွားဖြင့်သာ လွန်စွာ ကြီးပွားစေလိမ့်သတည်း။ ငါမင်းမြတ်သည် ဤသို့သော တရားတော် ကြီးပွားရေးအတွက်သာ တရားတော်ကို ကြားနာတော်မူရ၏။ တရားတော်အတိုင်း အဆုုံးအမပေးတော်မူ, အထူးထူးသော တရားသြဝါဒတို့ကိုလည်း စေစားတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထိုနည်းအတိုင်းပင် ငါမင်းမြတ်၏့ မှူးတော်မတ်တော်တို့သည်လည်း များစွာသော တိုင်းသားပြည်သူတို့နှင့် စပ်ဆက်ကုန်ကြရကား ငါ့တရားကို တဆင့်ပြောကြား ဆုံးမကြကုန်လတ္တံ့။ ဗိုလ်လူ တိုင်းအနှံ့ ဖြန့်ဖြူးကြကုန်လတ္တံ့။ မြားမြောက်စွာသည့် ဗိုလ်လူအသိန်းတို့နှင့် စပ်ဆိုင်ကြကုန်သော လက်အောက် ဘုရင်ခံတို့ ထံသို့လည်း ဤသို့ ဤသို့ ဆုံးမ သြဝါဒပြုကြပါကုန်ဟု ငါမင်းမြတ်က စေစားတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။
ထိုထိုဗိုလ်လူ မြောက်မြားစွာတို့အား တရားတော် ဆက်ဆံ ရောနှောရေးနှင့် စပ်လျက် မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်တော်မူပြီ၊ -- ဤသို့ ဗိုလ်လူ အများနှင့် တရားတော် ဆက်ဆံရေးကို တွေးဆ ချိန်စက်တော်မူ၍့ ငါမင်းမြတ်သည် တရားသြဝါဒါနုသာသနီကျောက်စာတိုင်တို့ကို အမြောက်အမြား စိုက်ထားတည်ထောင် ထားရှိအပ်ကုန်၏။ တရားညွှန်ပြ သြဝါဒအရေး၌ ကြပ်မတ်စီမံရန် အမတ်ကြီးများကို ခန့်ထားတော်မူအပ်ကုန်၏။ အကြိမ်များစွွာ တရားနာခြင်းကို ငါမင်းမြတ် ပြုတော်မူ၏။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန် ထုတ်ဆင်တော်မူပြီ။-- ငါမင်းမြတ်သည် သားငှက် တိရိစ္ဆာန်နှင့် လူတို့ အရိပ်ခိုရရန် အလို့ငှာ ခရီးလမ်းတို့၌ ပြည်ညောင်ပင်များစွာတို့ကိုလည်းကောင်း သရက်ပင် ညောင်ပိန္နဲးပင်တို့ကိုလည်းကောင်း စိုက်ပျိုးတော်မူအပ်ကုန်၏။ ကောသဝက် ကောသဝက် ကွာခြားရာ၌ ရေတွင်း ရေကန်တို့ကိုလည်း သောက်သုံးရန် တူးထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထိုထို လမ်းခရီးတို့၌ နေထိုင်ခိုနားရန် ဓမ္မသာလာတို့ကိုလည်း ဆောက်လုပ်တည်ထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထို့ပြင် ထိုထို ရေချမ်းစင် ရေကျင်းတို့ကိုလည်း ထိုထို အရပ်ထက်ဝန်းကျင်၌ သားငှက်နှင့် လူတို့ သောက်သုံးရန် တည်ထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဤ သုံးဆောင်ဖွယ် ကုသိုလ်မည်သည် သေးငယ်ပေါ့ပါးသော အမှုသာဖြစ်၏။ သင့်မြတ်လှစွာ့ ရှေးရှေးမင်းတြားတို့လည်း အစားစားသော ချမ်းသာစေခြင်းမျိုးဖြင့် ချမ်းသာစေခဲ့ကုန်ပြီ၊ စင်စစ်ကားဤအမှု၌ တရားအားလျော်သော ကျင့်စဉ်ကိုသာ တုမူကျင့်ဆောင်ကြကုန်၊ ဤတရားအကျိုးငှာသာ ငါမင်းမြတ်သည် ထိုအမှုကို ပြုတော်မူ၏။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်တော်မူပြီ။ ငါမင်းမြတ်၏့ တရားကြပ် အမတ်ကြီးတို့လည်း များပြာစွာသော အကျိုးရှိ ကိစ္စတို့ကို ခြီးမြောက်ကုန်လျက် ကြောင့်ကြစိုက်ကုန်၏။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ရဟန်းရှင်လူတို့ အတွင်း၌၎င်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မှ တပါးတခြား ဘာသာဝင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ အတွင်း၌၎င်း ထင်ရှားကြကုန်၏။ အလုံးစုံသော အယူဝါဒမရွေး ရှိသမျှ ဝါဒအပေါင်းအစု၌ ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော ဤကောင်းမှုတို့သည်လည်း ပေါ်လွင်သည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ ဤအတူပင် ပုဏ္ဏားအပေါင်းတို့အတွင်း၌၎င်း အာဇီ၀ကတက္ကဒွန်းတို့အတွင်း၌၎င်း ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော တရားအကျင့်တို့သည် ပေါ်လွင်သည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့၊ နိဂန္ထအယူရှိသူတို့အတွင်း၌ ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော တရားကျင့်ဝတ်တို့သည် ထင်စွာ ဖော်ပြသည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ ထူးထွေ ထူးထွေရာကို သီးသန့် သီးသန့် ပြု၍့ ထိုထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့အတွင်း၌ ထိုထိုအမတ်ကြီးတို့သည်၎င်း ထိုထိုတရားပြညွှန် သွန်သင်သော အမတ်တို့သည်၎င်း ဤအားလုံး၌ ဖြစ်စေ ဤမှတပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အတွင်း၌ ဖြစ်စေ ထင်စွာ ဖော်ပြကြကုန်။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။-- ဤသို့ ညွှန်ကြားခဲ့သည့် ကောင်းမှုတို့ကို၎င်း ဤမှတပါး များစွာ အရေးရောက်သော အမှုတို့ကို ပေးကမ်း စွန့်ကြဲးရေးဆိုင်ရာ၌ ထင်စွာ ဖော်ပြသင့်ကုန်၏။ ငါမင်းမြတ် ကိုယ်တော်တိုင်၎င်း မိဘုရားကြီးငယ်တို့၎င်း အားလုံးသော ငါမင်းမြတ်၏့ နန်းတော်သူ အပေါင်းတို့၎င်း ဤသူတို့သည် မြောက်မြား ထူးထွေသော အမျိုးအစားအားဖြင့် ဤမင်းနေပြည်တော် ပါဋလိပုတ်၌၎င်း အရပ်ရှစ်မျက်နှာတို့၌၎င်း ထိုထို စိတ်နှစ်ခြိုက်ရာ အဆောက်အဦးတို့ကို ပြုစုကြကုန်၏။ ငါမင်းမြတ်၏ သားတော်များနှင့် တပါးသော ဆွေတော်မျိုးတော် ဆိုင်ရာ မင်း မိဘုရားတို့၏့ သားတော်များ ဤအားလုံးတို့ ပြုလုပ်ကြကုန်သော ပေးကမ်း ဝေဖန်ခြင်းဆိုင်ရာ ကုသိုလ်တို့သည်လည်း တရားတော် လမ်းကြောင်းထင်ရင် တရား-အတု ပြုလုပ်ကျင့်ကြံကြစေရန် ဖော်ပြပေါ်လွင်စေအပ်သည်ပင် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ အလှူဒါန မှန်ကန်ခြင်း စင်ကြယ်ခြင်း ဤအရာဖက်၌ သနားညှာတာခြင်းဟူသော ဤကျင့်ဝတ်သည် ပြဓာန်းသော ပဋိပတ် မည်၏။ ဤသူတော်ကောင်း အကျင့်သည်လည်း လောကနေသူ လူတို့အတွင်း၌ ဤသို့အားဖြင့် ပြန့်ပွားရာသတည်း။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်မြွက်ကြားတော်မူပြီ။-- ငါမင်းမြတ် ပြုပြုတိုင်း ကောင်းသောအမှု ဟူသမျှကို လူအများတို့ လိုက်နာတုမူနည်းယူ ကျင့်ဆောင်စေရန် စီမံတော်မူအပ်ကုန်၏။ သို့စီမံထားရှိချက်က တိုးတက်ပြန့်ပွားစေခဲ့သော် အမိအဘတို့စကားကို နားထောင်လိုက်နာခြင်းငှာ၎င်း ဆရာသမားတို့ အဆုံးအမတို့ နာယူကျင့်ကြံစေရန်၎င်း အရွယ်ကြီးရင့် အိုမင်းသူ ရဟန်းပုဏ္ဏား အထီးကျန် သူတောင်းစားတို့၌ တရားနှင့်အညီ ကျင့်ဆောင်စေရန်၎င်း ကျွန်အမှုလုပ်သူခစားတို့ အပေါ်၌ ဖြောင့်မှန်ကောင်းမွန်စွာ ကျင့်ဆောင်စေရန်၎င်း ဤသို့သော တရားကောင်းတို့သာ ကြီးပွားတိုးတက်ကုန်လိမ့်သတည်း။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။-- ဤကပ္ပါလောကနေသူ လူတို့အတွင်း၌ တရားသဘောအားဖြင့်၎င်း သိနားလည်အောင် စူးစားရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြင့် ဤသို့သော တရားသဖြင့် ကြီးပွားခြင်း ဖြစ်နိုင်လေသည်။ ထို၂မျိုးအနက် တရားသဘောအလို နကိုယ်ပကတိအားဖြင့် ကြီးပွားခြင်းမှာ အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်၍့ သိနားလည်အောင် စူးစားရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြင့် ကြီးပွားဖြစ်မြောက်ခြင်းသာ အများ ဖြစ်လေသည်။ ငါမင်းမြတ်၏့ ဤသားငှက်သတ္တဝါတို့ကို မသတ်ဖြတ်အပ် စသည် ဤနှင့်အလားတူ အခြားများစွာသော အမှုတို့သည် တရားသဘောအားဖြင့်သာ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ကုန်၏။ ငါမင်းမြတ်က လူအပေါင်းတို့အား တရားတော်အတိုင်း ကြီးပွားစေလို၍့ တိုက်တွန်းခြင်း သိစေခြင်းဖြင့် ပြုအပ်သော အရာတို့ကား များစွာပင် ဖြစ်ကုန်၏။
[၎င်းတို့ကို အဘယ်ကြောင့် ထိုသို့ ပြုရသနည်း?] ထင်ရှားသော သတ္တဝါတို့ကို မညှင်းဆဲးစေရန်၎င်း အသက်ရှိသာမန်သတ္တဝါဟူသမျှကို မသတ်ဖြတ်စေရန်၎င်း ဤသို့သော အကျိုးငှာသာ ဤသို့ သိနားလည်သည်တိုင်အောင် တိုက်တွန်းခြင်းကို ပြုတော်မူရ၏။ ငါမင်းမြတ်၏ သားတော်အစဉ် မြေးတော်အဆက်တို့သည်လည်း အမြဲး ထွက်ပေါ်နေသော နေ-လအလား ဖြစ်ကြစေသတည်းဟု၎င်း ထိုနည်းအတူပင် ကျင့်ကြံစေသတည်းဟူ၍့၎င်း ဤသို့သောအကျိုးငှာလည်း ဤသို့တိုက်တွန်းခြင်းကို ပြုလုပ်တော်မူရသတည်း။ ထိုသို့ ပြုခွင့် သင့်မြတ်လှပေစွာ့။ ယင်းသို့ အတုလိုက်နာသူတို့မှာသာ ဤပစ္စက္ခကျိုး တမလွန်ကျိုး၌ နှစ်သက်ရခြင်း ဖြစ်ပေါ်လေသည်။ ငါမင်းမြတ် အဘိသိက် ၂ရနှစ်မြောက်အခါ ဤတရားစာတော်ကို ရေးသားစေအပ်၏။ ဤစကားကို မင်းတြားကြီး မှာဆိုတော်မူပြီ။ ဤတရားတော် ကျောက်တိုင် ကျောက်ပြား တည်ရှိရာ ဋ္ဌာနများ၌ ဤကျောက်စာများ ကာလမြင့်ရှည် တည်နေရန် ပြုစု ပြင်ဆင်ကြစေသတည်းဟု မှာဆိုတော်မူပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Kings of the olden time have gone to heaven under these very desires. How then among mankind may religion (or growth in grace) be increased? Yea, through the conversion of the humbly-born shall religion increase.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘The present moment and the past have departed under the same ardent hopes. How by the conversion of the royal-born may religion be increased? Through the conversion of the lowly-born if religion thus increaseth, by how much (more) through the conviction of the high-born, and their conversion, shall religion increase? Among whomsoever the name of God resteth (?) verily this is religion, (or verily virtue shall there increase).’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Wherefore from this very hour I have caused religious discourses to be preached; I have appointed religious observances that mankind having listened thereto shall be brought to follow in the right path and give glory unto God’ ” (Agni?)
“Moreover, along with the increase of religion, opposition will increase: for which reason I have appointed sermons to be preached, and I have established ordinances of every kind; through the efficacy of which, the misguided, having acquired true knowledge, shall proclaim it on all sides (?) and shall become active in upholding its duties. The disciples, too, flocking in vast multitudes (many hundred thousand souls). Let these likewise receive my command, ‘In such wise do ye, too, address on all sides (or address comfortably?) the people united in religion.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi thus spake: - ‘Thus among the present generation have I endowed establishments, appointed men very wise in the faith, and done…….for the faith.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi again spake as follows: - ‘Along the high roads I have caused fig-trees to be planted, that they may be for shade to animals and men; I have (also) planted mango trees : and at every half coss I have caused wells to be constructed, and (resting places?) for nights to be erected. And how many taverns (or serais) have been erected by me at various places for the entertainment of man and beast! So that as the people, finding the road to every species of pleasure and convenience in these places of entertainment, these new towns, (vayapuri?) rejoiceth under my rule, so let them thoroughly appreciate and follow after the same (system of benevolence). This is my object, and. thus I have done.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Let the priests deeply versed in the faith (or let my doctrines?) penetrate among the multitudes of the rich capable of granting favours, and let them penetrate alike among all the unbelievers, whether of ascetics or of householders, and let them penetrate into the assemblies (?) for my sake. Moreover, let them for my sake find their way among the Brahmans and the most destitute: and among those who have abandoned domestic life, for my sake let them penetrate; and among various unbelievers for my sake let them find their way: - yea use your utmost endeavours among these several classes, that the wise men, these men learned in the religion (or these doctrines of my religion) may penetrate among these respectively, as well as among all other unbelievers.’ ”
“Thus spake king Devaimmpiya Piyadasi: - ‘And let these (priests) and others the most skilful in the sacred offices penetrating among the charitably disposed of my queens and among all my secluded women discreetly and respectfully use their most persuasive efforts (at conversion), and acting on the heart and on the eyes of the children, for my sake penetrate in like manner among the charitably disposed of other queens and princes for the purpose (of imparting) religious enthusiasm and thorough religious instruction. And this is the true religious devotion, this the sum of religious instruction, viz., that it shall increase the mercy and charity, the truth and purity, the kindness and honesty of the world.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘And whateversoever benevolent acts have been done by me, the same shall be prescribed as duties to the people who follow after me: and in this (manner) shall their influence and increase be manifest, -by doing service to father and mother; by doing service to spiritual pastors; by respectful demeanour to the aged and full of years, and by kindness and condescension to Brahmans and Sramans, to the orphan and destitute, to servants and the minstrel tribe.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi again spake: - “And religion increaseth among men by two separate processes, by performance of religious offices and by security against persecution. Accordingly, that religious offices and immunities might abound among multitudes, I have observed the ordinances myself as the apple of my eye (?) (as testified by) all these animals which have been saved from slaughter, and by manifold other virtuous acts performed on my behalf. And that the religion may be from the persecution of men, increasing through the absolute prohibition to put to death living beings, or to sacrifice aught that draweth breath. For such an object is all this done, that it may endure to my sons and their sons’ sons as long as the sun and moon shall last. Wherefore let them follow its injunctions and be obedient thereto and let it be had in reverence and respect. In the twenty-seventh year of my reign have I caused this edict to be written; so sayeth (Devanampiya). Let stone pillars be prepared and let this edict of religion be engraven thereon, that it may endure unto the remotest ages.’ ” (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
-အံတလံ လာဇာနေ ဟုသု ဟေဝံ ဣဆိသု။ ကထံ
-ဇနေ ဓံမ၀ဎိိယာ ၀ဎေထ နော စု ဇနေ အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ
၀ဎိထာ၊ ဧတံ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ။ ဧသ မေ
- ဟုထာ။ အတိကံတံ စ အံတလံ ဟေဝံ ဣဆိသု လာဇာနေ ကထံ ဇနေ
-အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎေယာ တိ။ နော စ ဇနေ အနုလုပါယာ။
- ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎိထာ။ သေ ကိနသု ဇနေ အနုပဋိပဇေယာ။
- ကိနသု ဇနေ အနုလုပါယာ ဓံမ၀ဎိယာ ၀ဎေယာတိ။ ကိနသု ကာနိ
- အဘျုံနာမယေဟံ ဓံမ၀ဎိယာ တိ။ ဧတံ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ
- အာဟာ။ ဧသ မေ ဟုထာ ဓံမသာ၀နာနိ သာဝါပယာမိ ဓံမာနုသထိနိ အနုသာသာမိ။ ဧတံ ဇနေ သုတု အနုပဋိပဇီသတိ အဘျုံနမိသတိ၊
-ဓံမ၀ဎိယာ စ ဗာဎံ၀ဎိသတိ။ ဧတာယေ မေ အဌာယေ ဓံမသာ၀နာနိ သာဝါပိတာနိ ဓံမာနုသထိနိ ဝိဝိဓာနိ အာနပိတာနိ ယထာ ပုလိသာ ပိ ဗဟုနေ ဇနသိ အာယတာ ဧ တေ ပလိယော၀ဒိသံတိ ပိ ပဝိထလိသံတိ ပိ။ လဇူကာ ပိ ဗဟုကေသု ပါနသတသဟသေသု အာယတာ တေ ပိ မေ အာနပိတာ။ ဟေဝံ စ ဟေဝံ သ ပလိယော၀ဒါထ
-ဇနံ ဓံမယုတံ။ ဒေဝါ နံ ပိယေ ပိယဒသိ ဟေဝံ အာယာ။ ဧတမေ၀ မေ အနုဝေခမာနေ ဓံမထံဘာနိ ကဋာနိ ဓံမမဟာမာတာ ကဋာ ဓံမသာ၀နေ ကဋေ။ ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇာ ဟေဝံ အာဟာ၊ မဂေသု ပိ မေ နိဂေါတာနိ လောပါပိတာနိ ဆာယောပဂါနိ ဟောသံတိ ပသုမုနိသာနံ။ အံဗာ၀ဍျကျာ လောပါပိတ။ အဎကောသိကျာနိ ပိ မေ ဥဒုပါနာနိ
- ခါနာပါပိတာနိ။ နိံသိဎျယာ စ ကာလာပိတာ။ အာပါနာနိ မေ ဗဟုကာနိ တတ တတ ကာလာပိတာနိ ပဋီဘောဂါယေ ပသုမုနိသာနံ။ လဟုကေ စု ဧသ ပဋီဘောဂေ နာမ။ ဝိဝိဓာယာ ဟိ သုခါယနာယာ ပုလိမေဟိ ပိ လာဇီဟိ မမယာ စ သုခယိတေ လောကေ ဣမံ သု ဓံမနုပဋီပဋီ အနုပဋီပဇံတု တိ ဧတဒထာ မေ
- ဧသ ကဋေ။ ဒေဝါနံပိယေ ပိယဒသိ ဟေဝံ အာဟာ။ ဓံမမဟာမတာ ပိ မေ တေ ဗဟုဝိဓေသု အဌေသု အာနုကဟိကေသု ဝိယာပဋာသေ ပ၀ဇီတာနံ စေ၀ ဂိဟိထာနံ စ။ သ၀ပသံဍေသု ပိ စ ပိယာပတာသေ။ သံဃဌသိ ပိ မေ ကဋေ ဣမေ ဝိယာပဋာ ဟောဟံတိ တိ။ ဟေမေ၀ ဗာဘနေသု အာဇီဝိကေသု ပိ မေ ကဋေ (ဆက်ရန်)
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။ -- ဤလောက၌ မြောက်မြားစွာသော မင်းတြားတို့သည် မည်သို့ အားဖြင့် တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူအများ၌ တရားနှင့် ညီညွတ်သော အစီးအပွားကို ပွားစီးစေရကုန်အံ့နည်း? မည်သို့အားဖြင့် တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူတို့နှင့် မဆန့်ကျင်ပဲး ရှိ၍့ တရားသဖြင့် ပွားစီးစည်ပင်ကုန်အံ့နည်း? ဟု ဤသို့ အလိုဣစ္ဆာရှိကြကုန်ကာသာ သေလွန်ရသည့် ကာလအကြားပါတ်လုံး ကုန်လွန်ကြရကုန်၏၊ (အလို့အတိုင်းကား ပြုစုနိုင်ကြသူ အလွန်ရှားလှကုန်၏။)
ဤအရေးနှင့် စပ်သော စကားကို မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့၎င်း မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ၊-- ဤသို့ တရားသဖြင့် ကြီးပွားလိုသော မင်းတို့အား၎င်း တိုင်းသားပြည်သူ ဗိုလ်လူတို့အား၎င်း အဘယ်သို့လျှင် တရားနှင့် သင့်တင့်သော ကြီးပွားခြင်းမျိုးဖြင့် ကြီးပွားစေနိုင်ကုန်အံ့နည်းဟု၎င်း မည်သို့လျှင် ထိုသို့သော မင်းတြားတို့နှင့် အများပြည်သူတို့အား တရား၌ ကိုင်းညွတ်စေနိုင်အံ့နည်းဟု၎င်း ဤသို့ ကြံစည်ကာသာ ငါမင်းမြတ်အား ယနေ့အထိ ကြားကာလကို ကုန်လွန်စေပြီ။
ဤ မိမိ ကြံစည်ရေးနှင့် စပ်သည်ကိုလည်း မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ၊ ငါမင်းမြတ်မှာ ဤသို့ တရားတော် ပွားစေလိုသည့် စိတ်ဆန္ဒဖြစ်တော်မူ၍့ ဓမ္မကထိက ရဟန်း-ရှင်-လူတို့ တရားစကားကို ဟောပြဆုံးမခြင်းကို နာကြားတော်မူ၏။ တရားတော် ဟောပြဆုံးမခြင်းကိုလည်း ဟောညွှန်ဆုံးမ သြဝါဒပေး၏။ ဤသို့ ငါမင်းမြတ်၏့ တရားနာခြင်း တရားဟောခြင်းသည် ကောင်းမွန်လှစွာလျှင် အစဉ်မပြတ် အသက်ဆုံးတိုင် ဆက်စပ်လိမ့်သတည်း။ တရားနာရေး ဟောပြောရေး၌ ကောင်းစွာ ညွတ်တွားလိမ့်သတည်း။
တရားနှင့်သင့်လျော်သော စီးပွားဖြင့်သာ လွန်စွာ ကြီးပွားစေလိမ့်သတည်း။ ငါမင်းမြတ်သည် ဤသို့သော တရားတော် ကြီးပွားရေးအတွက်သာ တရားတော်ကို ကြားနာတော်မူရ၏။ တရားတော်အတိုင်း အဆုုံးအမပေးတော်မူ, အထူးထူးသော တရားသြဝါဒတို့ကိုလည်း စေစားတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထိုနည်းအတိုင်းပင် ငါမင်းမြတ်၏့ မှူးတော်မတ်တော်တို့သည်လည်း များစွာသော တိုင်းသားပြည်သူတို့နှင့် စပ်ဆက်ကုန်ကြရကား ငါ့တရားကို တဆင့်ပြောကြား ဆုံးမကြကုန်လတ္တံ့။ ဗိုလ်လူ တိုင်းအနှံ့ ဖြန့်ဖြူးကြကုန်လတ္တံ့။ မြားမြောက်စွာသည့် ဗိုလ်လူအသိန်းတို့နှင့် စပ်ဆိုင်ကြကုန်သော လက်အောက် ဘုရင်ခံတို့ ထံသို့လည်း ဤသို့ ဤသို့ ဆုံးမ သြဝါဒပြုကြပါကုန်ဟု ငါမင်းမြတ်က စေစားတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။
ထိုထိုဗိုလ်လူ မြောက်မြားစွာတို့အား တရားတော် ဆက်ဆံ ရောနှောရေးနှင့် စပ်လျက် မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်တော်မူပြီ၊ -- ဤသို့ ဗိုလ်လူ အများနှင့် တရားတော် ဆက်ဆံရေးကို တွေးဆ ချိန်စက်တော်မူ၍့ ငါမင်းမြတ်သည် တရားသြဝါဒါနုသာသနီကျောက်စာတိုင်တို့ကို အမြောက်အမြား စိုက်ထားတည်ထောင် ထားရှိအပ်ကုန်၏။ တရားညွှန်ပြ သြဝါဒအရေး၌ ကြပ်မတ်စီမံရန် အမတ်ကြီးများကို ခန့်ထားတော်မူအပ်ကုန်၏။ အကြိမ်များစွွာ တရားနာခြင်းကို ငါမင်းမြတ် ပြုတော်မူ၏။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန် ထုတ်ဆင်တော်မူပြီ။-- ငါမင်းမြတ်သည် သားငှက် တိရိစ္ဆာန်နှင့် လူတို့ အရိပ်ခိုရရန် အလို့ငှာ ခရီးလမ်းတို့၌ ပြည်ညောင်ပင်များစွာတို့ကိုလည်းကောင်း သရက်ပင် ညောင်ပိန္နဲးပင်တို့ကိုလည်းကောင်း စိုက်ပျိုးတော်မူအပ်ကုန်၏။ ကောသဝက် ကောသဝက် ကွာခြားရာ၌ ရေတွင်း ရေကန်တို့ကိုလည်း သောက်သုံးရန် တူးထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထိုထို လမ်းခရီးတို့၌ နေထိုင်ခိုနားရန် ဓမ္မသာလာတို့ကိုလည်း ဆောက်လုပ်တည်ထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ထို့ပြင် ထိုထို ရေချမ်းစင် ရေကျင်းတို့ကိုလည်း ထိုထို အရပ်ထက်ဝန်းကျင်၌ သားငှက်နှင့် လူတို့ သောက်သုံးရန် တည်ထားစေတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဤ သုံးဆောင်ဖွယ် ကုသိုလ်မည်သည် သေးငယ်ပေါ့ပါးသော အမှုသာဖြစ်၏။ သင့်မြတ်လှစွာ့ ရှေးရှေးမင်းတြားတို့လည်း အစားစားသော ချမ်းသာစေခြင်းမျိုးဖြင့် ချမ်းသာစေခဲ့ကုန်ပြီ၊ စင်စစ်ကားဤအမှု၌ တရားအားလျော်သော ကျင့်စဉ်ကိုသာ တုမူကျင့်ဆောင်ကြကုန်၊ ဤတရားအကျိုးငှာသာ ငါမင်းမြတ်သည် ထိုအမှုကို ပြုတော်မူ၏။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်တော်မူပြီ။ ငါမင်းမြတ်၏့ တရားကြပ် အမတ်ကြီးတို့လည်း များပြာစွာသော အကျိုးရှိ ကိစ္စတို့ကို ခြီးမြောက်ကုန်လျက် ကြောင့်ကြစိုက်ကုန်၏။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ရဟန်းရှင်လူတို့ အတွင်း၌၎င်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မှ တပါးတခြား ဘာသာဝင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ အတွင်း၌၎င်း ထင်ရှားကြကုန်၏။ အလုံးစုံသော အယူဝါဒမရွေး ရှိသမျှ ဝါဒအပေါင်းအစု၌ ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော ဤကောင်းမှုတို့သည်လည်း ပေါ်လွင်သည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ ဤအတူပင် ပုဏ္ဏားအပေါင်းတို့အတွင်း၌၎င်း အာဇီ၀ကတက္ကဒွန်းတို့အတွင်း၌၎င်း ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော တရားအကျင့်တို့သည် ပေါ်လွင်သည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့၊ နိဂန္ထအယူရှိသူတို့အတွင်း၌ ငါမင်းမြတ် ပြုအပ်သော တရားကျင့်ဝတ်တို့သည် ထင်စွာ ဖော်ပြသည်သာ ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ ထူးထွေ ထူးထွေရာကို သီးသန့် သီးသန့် ပြု၍့ ထိုထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့အတွင်း၌ ထိုထိုအမတ်ကြီးတို့သည်၎င်း ထိုထိုတရားပြညွှန် သွန်သင်သော အမတ်တို့သည်၎င်း ဤအားလုံး၌ ဖြစ်စေ ဤမှတပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အတွင်း၌ ဖြစ်စေ ထင်စွာ ဖော်ပြကြကုန်။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။-- ဤသို့ ညွှန်ကြားခဲ့သည့် ကောင်းမှုတို့ကို၎င်း ဤမှတပါး များစွာ အရေးရောက်သော အမှုတို့ကို ပေးကမ်း စွန့်ကြဲးရေးဆိုင်ရာ၌ ထင်စွာ ဖော်ပြသင့်ကုန်၏။ ငါမင်းမြတ် ကိုယ်တော်တိုင်၎င်း မိဘုရားကြီးငယ်တို့၎င်း အားလုံးသော ငါမင်းမြတ်၏့ နန်းတော်သူ အပေါင်းတို့၎င်း ဤသူတို့သည် မြောက်မြား ထူးထွေသော အမျိုးအစားအားဖြင့် ဤမင်းနေပြည်တော် ပါဋလိပုတ်၌၎င်း အရပ်ရှစ်မျက်နှာတို့၌၎င်း ထိုထို စိတ်နှစ်ခြိုက်ရာ အဆောက်အဦးတို့ကို ပြုစုကြကုန်၏။ ငါမင်းမြတ်၏ သားတော်များနှင့် တပါးသော ဆွေတော်မျိုးတော် ဆိုင်ရာ မင်း မိဘုရားတို့၏့ သားတော်များ ဤအားလုံးတို့ ပြုလုပ်ကြကုန်သော ပေးကမ်း ဝေဖန်ခြင်းဆိုင်ရာ ကုသိုလ်တို့သည်လည်း တရားတော် လမ်းကြောင်းထင်ရင် တရား-အတု ပြုလုပ်ကျင့်ကြံကြစေရန် ဖော်ပြပေါ်လွင်စေအပ်သည်ပင် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ အလှူဒါန မှန်ကန်ခြင်း စင်ကြယ်ခြင်း ဤအရာဖက်၌ သနားညှာတာခြင်းဟူသော ဤကျင့်ဝတ်သည် ပြဓာန်းသော ပဋိပတ် မည်၏။ ဤသူတော်ကောင်း အကျင့်သည်လည်း လောကနေသူ လူတို့အတွင်း၌ ဤသို့အားဖြင့် ပြန့်ပွားရာသတည်း။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်မြွက်ကြားတော်မူပြီ။-- ငါမင်းမြတ် ပြုပြုတိုင်း ကောင်းသောအမှု ဟူသမျှကို လူအများတို့ လိုက်နာတုမူနည်းယူ ကျင့်ဆောင်စေရန် စီမံတော်မူအပ်ကုန်၏။ သို့စီမံထားရှိချက်က တိုးတက်ပြန့်ပွားစေခဲ့သော် အမိအဘတို့စကားကို နားထောင်လိုက်နာခြင်းငှာ၎င်း ဆရာသမားတို့ အဆုံးအမတို့ နာယူကျင့်ကြံစေရန်၎င်း အရွယ်ကြီးရင့် အိုမင်းသူ ရဟန်းပုဏ္ဏား အထီးကျန် သူတောင်းစားတို့၌ တရားနှင့်အညီ ကျင့်ဆောင်စေရန်၎င်း ကျွန်အမှုလုပ်သူခစားတို့ အပေါ်၌ ဖြောင့်မှန်ကောင်းမွန်စွာ ကျင့်ဆောင်စေရန်၎င်း ဤသို့သော တရားကောင်းတို့သာ ကြီးပွားတိုးတက်ကုန်လိမ့်သတည်း။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက်ပြန်ကြားတော်မူပြီ။-- ဤကပ္ပါလောကနေသူ လူတို့အတွင်း၌ တရားသဘောအားဖြင့်၎င်း သိနားလည်အောင် စူးစားရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြင့် ဤသို့သော တရားသဖြင့် ကြီးပွားခြင်း ဖြစ်နိုင်လေသည်။ ထို၂မျိုးအနက် တရားသဘောအလို နကိုယ်ပကတိအားဖြင့် ကြီးပွားခြင်းမှာ အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်၍့ သိနားလည်အောင် စူးစားရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြင့် ကြီးပွားဖြစ်မြောက်ခြင်းသာ အများ ဖြစ်လေသည်။ ငါမင်းမြတ်၏့ ဤသားငှက်သတ္တဝါတို့ကို မသတ်ဖြတ်အပ် စသည် ဤနှင့်အလားတူ အခြားများစွာသော အမှုတို့သည် တရားသဘောအားဖြင့်သာ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ကုန်၏။ ငါမင်းမြတ်က လူအပေါင်းတို့အား တရားတော်အတိုင်း ကြီးပွားစေလို၍့ တိုက်တွန်းခြင်း သိစေခြင်းဖြင့် ပြုအပ်သော အရာတို့ကား များစွာပင် ဖြစ်ကုန်၏။
[၎င်းတို့ကို အဘယ်ကြောင့် ထိုသို့ ပြုရသနည်း?] ထင်ရှားသော သတ္တဝါတို့ကို မညှင်းဆဲးစေရန်၎င်း အသက်ရှိသာမန်သတ္တဝါဟူသမျှကို မသတ်ဖြတ်စေရန်၎င်း ဤသို့သော အကျိုးငှာသာ ဤသို့ သိနားလည်သည်တိုင်အောင် တိုက်တွန်းခြင်းကို ပြုတော်မူရ၏။ ငါမင်းမြတ်၏ သားတော်အစဉ် မြေးတော်အဆက်တို့သည်လည်း အမြဲး ထွက်ပေါ်နေသော နေ-လအလား ဖြစ်ကြစေသတည်းဟု၎င်း ထိုနည်းအတူပင် ကျင့်ကြံစေသတည်းဟူ၍့၎င်း ဤသို့သောအကျိုးငှာလည်း ဤသို့တိုက်တွန်းခြင်းကို ပြုလုပ်တော်မူရသတည်း။ ထိုသို့ ပြုခွင့် သင့်မြတ်လှပေစွာ့။ ယင်းသို့ အတုလိုက်နာသူတို့မှာသာ ဤပစ္စက္ခကျိုး တမလွန်ကျိုး၌ နှစ်သက်ရခြင်း ဖြစ်ပေါ်လေသည်။ ငါမင်းမြတ် အဘိသိက် ၂ရနှစ်မြောက်အခါ ဤတရားစာတော်ကို ရေးသားစေအပ်၏။ ဤစကားကို မင်းတြားကြီး မှာဆိုတော်မူပြီ။ ဤတရားတော် ကျောက်တိုင် ကျောက်ပြား တည်ရှိရာ ဋ္ဌာနများ၌ ဤကျောက်စာများ ကာလမြင့်ရှည် တည်နေရန် ပြုစု ပြင်ဆင်ကြစေသတည်းဟု မှာဆိုတော်မူပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Kings of the olden time have gone to heaven under these very desires. How then among mankind may religion (or growth in grace) be increased? Yea, through the conversion of the humbly-born shall religion increase.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘The present moment and the past have departed under the same ardent hopes. How by the conversion of the royal-born may religion be increased? Through the conversion of the lowly-born if religion thus increaseth, by how much (more) through the conviction of the high-born, and their conversion, shall religion increase? Among whomsoever the name of God resteth (?) verily this is religion, (or verily virtue shall there increase).’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Wherefore from this very hour I have caused religious discourses to be preached; I have appointed religious observances that mankind having listened thereto shall be brought to follow in the right path and give glory unto God’ ” (Agni?)
“Moreover, along with the increase of religion, opposition will increase: for which reason I have appointed sermons to be preached, and I have established ordinances of every kind; through the efficacy of which, the misguided, having acquired true knowledge, shall proclaim it on all sides (?) and shall become active in upholding its duties. The disciples, too, flocking in vast multitudes (many hundred thousand souls). Let these likewise receive my command, ‘In such wise do ye, too, address on all sides (or address comfortably?) the people united in religion.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi thus spake: - ‘Thus among the present generation have I endowed establishments, appointed men very wise in the faith, and done…….for the faith.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi again spake as follows: - ‘Along the high roads I have caused fig-trees to be planted, that they may be for shade to animals and men; I have (also) planted mango trees : and at every half coss I have caused wells to be constructed, and (resting places?) for nights to be erected. And how many taverns (or serais) have been erected by me at various places for the entertainment of man and beast! So that as the people, finding the road to every species of pleasure and convenience in these places of entertainment, these new towns, (vayapuri?) rejoiceth under my rule, so let them thoroughly appreciate and follow after the same (system of benevolence). This is my object, and. thus I have done.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘Let the priests deeply versed in the faith (or let my doctrines?) penetrate among the multitudes of the rich capable of granting favours, and let them penetrate alike among all the unbelievers, whether of ascetics or of householders, and let them penetrate into the assemblies (?) for my sake. Moreover, let them for my sake find their way among the Brahmans and the most destitute: and among those who have abandoned domestic life, for my sake let them penetrate; and among various unbelievers for my sake let them find their way: - yea use your utmost endeavours among these several classes, that the wise men, these men learned in the religion (or these doctrines of my religion) may penetrate among these respectively, as well as among all other unbelievers.’ ”
“Thus spake king Devaimmpiya Piyadasi: - ‘And let these (priests) and others the most skilful in the sacred offices penetrating among the charitably disposed of my queens and among all my secluded women discreetly and respectfully use their most persuasive efforts (at conversion), and acting on the heart and on the eyes of the children, for my sake penetrate in like manner among the charitably disposed of other queens and princes for the purpose (of imparting) religious enthusiasm and thorough religious instruction. And this is the true religious devotion, this the sum of religious instruction, viz., that it shall increase the mercy and charity, the truth and purity, the kindness and honesty of the world.’ ”
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘And whateversoever benevolent acts have been done by me, the same shall be prescribed as duties to the people who follow after me: and in this (manner) shall their influence and increase be manifest, -by doing service to father and mother; by doing service to spiritual pastors; by respectful demeanour to the aged and full of years, and by kindness and condescension to Brahmans and Sramans, to the orphan and destitute, to servants and the minstrel tribe.’ ”
“King Devanampiya Piyadasi again spake: - “And religion increaseth among men by two separate processes, by performance of religious offices and by security against persecution. Accordingly, that religious offices and immunities might abound among multitudes, I have observed the ordinances myself as the apple of my eye (?) (as testified by) all these animals which have been saved from slaughter, and by manifold other virtuous acts performed on my behalf. And that the religion may be from the persecution of men, increasing through the absolute prohibition to put to death living beings, or to sacrifice aught that draweth breath. For such an object is all this done, that it may endure to my sons and their sons’ sons as long as the sun and moon shall last. Wherefore let them follow its injunctions and be obedient thereto and let it be had in reverence and respect. In the twenty-seventh year of my reign have I caused this edict to be written; so sayeth (Devanampiya). Let stone pillars be prepared and let this edict of religion be engraven thereon, that it may endure unto the remotest ages.’ ” (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
Friday, 24 December 2010
အသောကရဲ့ အက္ခရာများ - ၂၅
- ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇ ဟေဝံ အဟာ။ ဒုဝါဍသ-
- ၀သ-အဘိသိတေန မေ ဓံမလိပိ လိခါပိတာ လောကသာ ဟိတသုခါယေ။ သေ တံ အပဟဋာ တံ တံ ဓံမ၀ဎိ ပါပေါဝါ။
- ဟေဝံ လောကသာ ဟိတသုခေ တိ ပဋိဝေခါမိ အထ ဣယံ
- နာတိသု ဟေဝံ ပတိယာသံနေသု ဟေဝံ အပကဌေသု တိမံ ကာနိ သုခံ အဝဟာမီ တိ တထ စ ဝိဒဟာမိ။ ဟေမေဝါ
- သ၀နိကာယေသု ပဋိဝေခါမိ။ သ၀ပါသံဍာ ပိ မေ ပူဇိတာ - ဝိဝိဓာယေ ပူဇာယာ။ ဧ စု ဣယံ အတုနာ ပစူပဂမနေ - သေ မေ မောချမတေ။ သဍုဝီသတိ၀သ အဘိသိတေန မေ
- ဣယံ ဓံမလိပိ လိခါပိတာ
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားမြတ်ကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက် ပြန်ကြားထားတော်မူပြီ၊ ဤတရားစာတော်ကို ငါဘုရင်မင်းမြတ် အဘိသိက် သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်တွင် လောကနေသူ ဗို်လ်လူအပေါင်း၏့ စီးပွား-ချမ်းသာ အလို့ငှာ၎င်း, ထိုသို့ ဖြစ်ရန် မပေါ်လွင်မထင်ရှား, အများမသိ တိမ်မြုတ်နေသာ တရားတော်တို့၏့ ပေါ်လွင် ထင်ရှားကြီးပွားခြင်းသို့ ရောက်စေရန်၎င်း, ရေးသားထားစေအပ်၏၊ ဤသို့အားဖြင့် လောကနေသူ ဗိုလ်လူတို့ အစီးအပွား များစွာသော ချမ်းသာဖြစ်၏ဟု ဆင်ခြင် ချိန်ဆတော်မူမိ၏၊ ထိုအခါ ရှေးဦးစွာ ဤတရားတော်ကို ဆွေတော်, မျိုးတော်တို့ အတွင်း၌ ကျင့်ဆောင် လိုက်နာရန် စီမံတော်မူ၏။ ထို့အတူပင်, နှီးနွယ်စပ်ဖက်သော မိတ်ဆွေများအတွင်း၌၎င်း, တရားတော်ကို အလျင်းမသိရှိသေးသူတို့ အတွင်း၌၎င်း, ၎င်းတို့ ချမ်းသာကို ဆောင်နိုင်စွာသော တရားကျင့်ဝတ်ကို စီမံတော်မူ၏၊ ဤနှင့်အလားတူသာလျှင် အားလုံးသော အယူဝါဒတပါးတို့ အတွင်း၌လည်း ပြုကျင့်ရန် ကြံစည်ချိန်ဆတော်မူ၏။ ငါဘုရင်မင်းမြတ်ကား အားလုံးသော အခြားအယူဝါဒရှိသူတို့ကိုလည်း အထူးထူးသော ပူဇော်ခြင်း, ခြီးမြှောက်ခြင်းမျိုးဖြင့် ပူဇော် ခြီးမြှောက်တော်မူ၏၊ ယင်းသို့ ပြုခြင်းကား မိမိနှင့် အယူတပါးရှိသူတို့ အချင်းချင်း နှီးနှောမိရန်သာ မုချ ငါမင်းမြတ် အလို ဖြစ်တော်မူသည်၊ ဤကျောက်စာကို ငါမင်းမြတ် အဘိသိက်သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်အခါ ရေးသားထားစေတော်မူ၏၊ ဤသို့ အသောက မင်းတရားကြီး မိန့်ကြား မြွက်ဆိုတော်မူပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီ မင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ တစ်ဆဲ့နှစ်နှစ်မြောက်၌ လူအပေါင်းတို့၏ စီးပွားချမ်းသာအလို့ငှာ၊ တရားကဗျည်းများကို ငါ ရေးထိုးစေ၏။ လူတို့သည် ထိုတရားကဗျည်းများကို ချိုးဖောက်ဖျက်ဆီးခြင်း မပြုပဲ၊ ထိုထို တရားတို့၌ ကြီးပွားတိုးတက်ခြင်းသို့ ရောက်ကုန်ရာ၏။ ဤသို့လျှင် လူအပေါင်းတို့၏ စီးပွားချမ်းသာကို ငါ စောင့်ရှောက်ကြည့်ရှုပိ၏။ ငါ၏ အဆွေအမျိုးတို့နှင့် အလားတူ၊ ငါနှင့် အနီးအဝေးနေသူတို့၏ စီးပွားချမ်းသာကိုလည်း ငါ စောင့်ရှောက်ကြည့်ရှုပိ၏။ မည်သူ့အားမဆို မည်သည့်ချမ်းသာကို မဆို ဆောင်နိုင်က ငါဆောင်အံ့။ ဤသို့လျှင် ခပ်သိမ်းသော အမျိုးသားတို့အား ငါ စောင့်ရှောက် ကြည့်တော်မူ၏။ ခပ်သိမ်းသော အယူဝါဒဂိုဏ်းသားတို့အားလည်း အထူးထူးသော ပူဇော်ခြင်းတို့ဖြင့်၊ ငါ ချီးမြှင့် ပူဇော်တော်မူ၏။ သို့ရာတွင် ထိုသူတို့အား မိမိကိုတိုင် သွားရောက်တွေ့ဆုံခြင်းသည်သာ အရေးကြီးသည်ဟု ငါ ထင်မှတ်တော်မူ၏။ ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ နှစ်ဆဲ့ ခြောက်နှစ်မြောက်၌ ဤတရားကဗျည်းကို ရေးထိုးစေ၏။ (ဦးဖိုးလတ်, အသောကကျောက်စာများ၊)
......
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘In the twelfth year of my anointment, a religious edict (was) published for the pleasure and profit of the world; having destroyed that (document) and regarding my former religion as sin, I now for the benefit of the world proclaim the fact. And this (among my nobles, among my near relations, and among my dependants, whatsoever pleasures I may thus abandon,) I therefore cause to be destroyed; and I proclaim the same in all the congregations; while I pray with every variety of prayer for those who differ from me in creed, that they following after my proper example may with me attain unto eternal salvation: wherefore the present edict of religion is promulgated in this twenty-seventh year of my anointment.’ ” (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
......
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty: By me consecrated twelve years was caused to be inscribed a body of Religious Edicts for the good and happiness of the people that they, making that their own, might attain to that and that (i.e., a corresponding) growth in Dharma. (Thinking): "thus will be (secured) the good and happiness of people," I am attending not only to (my) relatives, but to those who are near, and far, in order that I might lead them to happiness, and I am ordaining accordingly. Thus do I also attend to all classes. All sects are also honoured by me with various offerings. But that which is one's own approach (or choice) is considered by me as the most essential. By me consecrated twenty-six years was this Religious Edict caused to be inscribed. (R.K. Mookerji, Asoka)
- ၀သ-အဘိသိတေန မေ ဓံမလိပိ လိခါပိတာ လောကသာ ဟိတသုခါယေ။ သေ တံ အပဟဋာ တံ တံ ဓံမ၀ဎိ ပါပေါဝါ။
- ဟေဝံ လောကသာ ဟိတသုခေ တိ ပဋိဝေခါမိ အထ ဣယံ
- နာတိသု ဟေဝံ ပတိယာသံနေသု ဟေဝံ အပကဌေသု တိမံ ကာနိ သုခံ အဝဟာမီ တိ တထ စ ဝိဒဟာမိ။ ဟေမေဝါ
- သ၀နိကာယေသု ပဋိဝေခါမိ။ သ၀ပါသံဍာ ပိ မေ ပူဇိတာ - ဝိဝိဓာယေ ပူဇာယာ။ ဧ စု ဣယံ အတုနာ ပစူပဂမနေ - သေ မေ မောချမတေ။ သဍုဝီသတိ၀သ အဘိသိတေန မေ
- ဣယံ ဓံမလိပိ လိခါပိတာ
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားမြတ်ကြီး ဤသို့ မိန့်မြွက် ပြန်ကြားထားတော်မူပြီ၊ ဤတရားစာတော်ကို ငါဘုရင်မင်းမြတ် အဘိသိက် သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်တွင် လောကနေသူ ဗို်လ်လူအပေါင်း၏့ စီးပွား-ချမ်းသာ အလို့ငှာ၎င်း, ထိုသို့ ဖြစ်ရန် မပေါ်လွင်မထင်ရှား, အများမသိ တိမ်မြုတ်နေသာ တရားတော်တို့၏့ ပေါ်လွင် ထင်ရှားကြီးပွားခြင်းသို့ ရောက်စေရန်၎င်း, ရေးသားထားစေအပ်၏၊ ဤသို့အားဖြင့် လောကနေသူ ဗိုလ်လူတို့ အစီးအပွား များစွာသော ချမ်းသာဖြစ်၏ဟု ဆင်ခြင် ချိန်ဆတော်မူမိ၏၊ ထိုအခါ ရှေးဦးစွာ ဤတရားတော်ကို ဆွေတော်, မျိုးတော်တို့ အတွင်း၌ ကျင့်ဆောင် လိုက်နာရန် စီမံတော်မူ၏။ ထို့အတူပင်, နှီးနွယ်စပ်ဖက်သော မိတ်ဆွေများအတွင်း၌၎င်း, တရားတော်ကို အလျင်းမသိရှိသေးသူတို့ အတွင်း၌၎င်း, ၎င်းတို့ ချမ်းသာကို ဆောင်နိုင်စွာသော တရားကျင့်ဝတ်ကို စီမံတော်မူ၏၊ ဤနှင့်အလားတူသာလျှင် အားလုံးသော အယူဝါဒတပါးတို့ အတွင်း၌လည်း ပြုကျင့်ရန် ကြံစည်ချိန်ဆတော်မူ၏။ ငါဘုရင်မင်းမြတ်ကား အားလုံးသော အခြားအယူဝါဒရှိသူတို့ကိုလည်း အထူးထူးသော ပူဇော်ခြင်း, ခြီးမြှောက်ခြင်းမျိုးဖြင့် ပူဇော် ခြီးမြှောက်တော်မူ၏၊ ယင်းသို့ ပြုခြင်းကား မိမိနှင့် အယူတပါးရှိသူတို့ အချင်းချင်း နှီးနှောမိရန်သာ မုချ ငါမင်းမြတ် အလို ဖြစ်တော်မူသည်၊ ဤကျောက်စာကို ငါမင်းမြတ် အဘိသိက်သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်အခါ ရေးသားထားစေတော်မူ၏၊ ဤသို့ အသောက မင်းတရားကြီး မိန့်ကြား မြွက်ဆိုတော်မူပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီ မင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ တစ်ဆဲ့နှစ်နှစ်မြောက်၌ လူအပေါင်းတို့၏ စီးပွားချမ်းသာအလို့ငှာ၊ တရားကဗျည်းများကို ငါ ရေးထိုးစေ၏။ လူတို့သည် ထိုတရားကဗျည်းများကို ချိုးဖောက်ဖျက်ဆီးခြင်း မပြုပဲ၊ ထိုထို တရားတို့၌ ကြီးပွားတိုးတက်ခြင်းသို့ ရောက်ကုန်ရာ၏။ ဤသို့လျှင် လူအပေါင်းတို့၏ စီးပွားချမ်းသာကို ငါ စောင့်ရှောက်ကြည့်ရှုပိ၏။ ငါ၏ အဆွေအမျိုးတို့နှင့် အလားတူ၊ ငါနှင့် အနီးအဝေးနေသူတို့၏ စီးပွားချမ်းသာကိုလည်း ငါ စောင့်ရှောက်ကြည့်ရှုပိ၏။ မည်သူ့အားမဆို မည်သည့်ချမ်းသာကို မဆို ဆောင်နိုင်က ငါဆောင်အံ့။ ဤသို့လျှင် ခပ်သိမ်းသော အမျိုးသားတို့အား ငါ စောင့်ရှောက် ကြည့်တော်မူ၏။ ခပ်သိမ်းသော အယူဝါဒဂိုဏ်းသားတို့အားလည်း အထူးထူးသော ပူဇော်ခြင်းတို့ဖြင့်၊ ငါ ချီးမြှင့် ပူဇော်တော်မူ၏။ သို့ရာတွင် ထိုသူတို့အား မိမိကိုတိုင် သွားရောက်တွေ့ဆုံခြင်းသည်သာ အရေးကြီးသည်ဟု ငါ ထင်မှတ်တော်မူ၏။ ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ နှစ်ဆဲ့ ခြောက်နှစ်မြောက်၌ ဤတရားကဗျည်းကို ရေးထိုးစေ၏။ (ဦးဖိုးလတ်, အသောကကျောက်စာများ၊)
......
“Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - ‘In the twelfth year of my anointment, a religious edict (was) published for the pleasure and profit of the world; having destroyed that (document) and regarding my former religion as sin, I now for the benefit of the world proclaim the fact. And this (among my nobles, among my near relations, and among my dependants, whatsoever pleasures I may thus abandon,) I therefore cause to be destroyed; and I proclaim the same in all the congregations; while I pray with every variety of prayer for those who differ from me in creed, that they following after my proper example may with me attain unto eternal salvation: wherefore the present edict of religion is promulgated in this twenty-seventh year of my anointment.’ ” (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
......
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty: By me consecrated twelve years was caused to be inscribed a body of Religious Edicts for the good and happiness of the people that they, making that their own, might attain to that and that (i.e., a corresponding) growth in Dharma. (Thinking): "thus will be (secured) the good and happiness of people," I am attending not only to (my) relatives, but to those who are near, and far, in order that I might lead them to happiness, and I am ordaining accordingly. Thus do I also attend to all classes. All sects are also honoured by me with various offerings. But that which is one's own approach (or choice) is considered by me as the most essential. By me consecrated twenty-six years was this Religious Edict caused to be inscribed. (R.K. Mookerji, Asoka)
Tuesday, 14 December 2010
တံခါးရှိ ဓားရှိ
တေ ဗဟူပကာရာ။
ကသ္မာ?
နာနာဝိဓာနံ အာရက္ခကမ္မာနံ ဥပ္ပါဒိတတ္တာ။
အတိုက်အခံ
အဆန့်အကျင်
အဆန့်အကျင်
......
အကာအကွယ်
အစုအစည်း
အစုအစည်း
Wednesday, 1 December 2010
Sunday, 28 November 2010
အသောကရဲ့ အက္ခရာများ-၂၄
- ဒေဝါနံ ပိယေ ပိယဒသိ လာဇ ဟေဝံ အဟာ။ သဍုဝီသတိ၀သ-
- အဘိသိတေန မေ ဣမာနိ ဇာတာနိ အဝဓိယာနိ ကဋာနိ။ သေ ယထာ
- သုကေ သာလိကာ အလုနေ စကဝါကေ ဟံသေ နံဒီမုခေ ဂေလာဋေ
- ဇတူကာ အံဗာကပိလိကာ ဒုဍီ အနဌိကမဆေ ဝေဒဝေယကေ
- ဂံဂါပုပုဋကေ သံကုဇမဆေ ကဖဋသယကေ ပံနသသေ သိမလေ
- သံဒကေ သြကပိံဋေ ပလသတေ သေတကပေါတေ ဂါမကပေါတေ
- သဝေ စတုပဒေ ယေ ပဋိဘောဂံ နော ဧတိ န စ ခါဒိယတိ
- ဧဍကာ စာ သူကလီ စာ ဂဘိနီ ၀ ပါယမီနာ ၀ အဝဓိယာ ပေါတကေ
- ပိ စ ကာနိ အာသံမာသိကေ ၀ဓိကုကုဋေ နော ကဋဝိယေ၊ တုသေ သဇီဝေ
- နော ဈာပေတဝိယေ၊ ဒါဝေ အနဌာယေ ဝါ ဝိဟိသာယေ ဝါ နော ဈာပေတဝိယေ။
- ဇိဝေန ဇီဝေ နော ပုသိတဝိယေ။ တီသုစာတုံမာသီသု တိသာယံ ပုံနမာသိယံ
- တိံနိ ဒိ၀သာနိ စာဝုဒသံ ပံနဍသံ ပတိပဒါ ယေ ဓုဝါယေ စာ
- အနုပေါသထံ မဆေ အဝဓိယေ နော ပိ ဝိကေတဝိယေ။ ဧတာနိ ယေ၀ ဒိ၀သာနိ
- နာဂ၀နသိ ကေ၀ဋဘောဂသိ ယာနိ အံနာနိ ပိ ဇီ၀နိကာယာနိ
- နော ဟံတဝိယာနိ။ အဌမီပခါယေ စာဝုဒသာယေ ပံနဍသာယေ တိသာယေ
- ပုနာ၀သုနေ တီသု စာတုံမာသီသု သုဒိ၀သာယေ ဂေါနေ နော နိလခိတဝိယေ။
- အဇကေ ဧဍကေ သူကလေ ဧ ဝါ ပိ အံနေ နီလခိယတိ နော နီလခိတဝိယေ။
- တိသာယေ ပုနာ၀သုနေ စာတုံမာသိယေ စာတုံမာသိပခါယေ အသွသာ ဂေါနသာ
- လခနေ နော ကဍဝိယေ။ ယာ၀ သဍုဝီသတိ၀သအဘိသိတေန မေ ဧတာယေ
- အံတလိကာယေ ပံနဝီသတိ ဗံဓနမောခါနိ ကဋာနိ။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်ထားရှိလေပြီ၊ ငါမင်းတရားသည် အဘိသိက် သွန်း၍ ၂၆-နှစ်ရှိသော်, ဤဆိုလတ္တံ့သော အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ကို သတ်ဖြတ်ခြင်းမှ တားမြစ်တော်မူအပ်ကုန်၏၊ ထိုသတ္တဝါတို့ကား- ကျေး-ကျက်တူရွေး-သာလိကာ-ဆက်ရက်, ငှက်ကြီးတုံးစပ်-ဝန်လိုငှက်ကြီး, စက္ကဝါက်ငှက်, ဟင်းသာ-ငန်းငှက်, နန္ဒိမုခ-မည်သောငှက်, ဂေလာဋ-မည်သောငှက်, လင်းနို့, ခါချဉ်-သို့မဟုတ် တောင်ပို့ချ, လိပ်, အရိုးမရှိသောငါး, ဝေဒဝေယက-မည်သောငါး, ဂံဂပုပုတက-မည်သော ငါး, ပင်လယ်ငါးလင်ပန်း, မြစ်လိပ်-ရေလိပ်, ဖြူသတ္တဝါ, သစ်တက်ရှဉ့်-ဝါ ရှဉ့်မွဲး, ဦးချိုတက် များသော ဆတ်, နွားသူတော်, နွားလား, မျောက်သတ္တဝါ, ဥချိုးငှက်- ခိုဖြူ-ခိုပြာ, အသုံးမပြုသော အခြေလေးချောင်းရှိ သားသတ္တဝါတို့ကိုလည်း မစားအပ်၊ ထို့ပြင်, ကိုယ်ဝန်ရှိသော, သို့မဟုတ် နို့စို့ သားငယ်ရှိသော ဆိတ်မ, သိုးမ, ဝက်မတို့ကို, ၎င်းတို့သားငယ်များ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပွားခြင်းသို့ မရောက်မီ, မသတ်ဖြတ်အပ်ကုန်၊ ကြက်တိုက်ခြင်း, ကြက်တယ်ခြင်း, ထိုမှတပါး အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ကို အပျော်အပါး တိုက်ခိုက် မြူးတူးခြင်းတို့ကိုလည်း မပြုအပ်ကုန်၏။
တောသား သတ္တဝါတို့ ခိုကိုးရာမဲ့ ဖြစ်စေတတ်, ညှင်းဆဲခြင်းကို ပြုတတ်သော တောမီး ရှို့မြှိက်ခြင်းကို မပြုအပ်၊ အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ဖြင့်သော်၎င်း, ၎င်း၏့ အသားဖြင့်သော်၎င်း သတ္တဝါတပါးကို အစာကျွေး၍့ မမွေးမြူအပ်၊ သုံးဥတု လေးလ လေးလတို့ အဆုံးဖြစ်သော နေ့များ, နှစ်၏့ ၃လ မြောက် ဝါဆိုလနှင့် လပြည့်နေ့, ဤ၃နေ့တို့ပတ်လုံး၎င်း, လဆန်း-လဆုတ်-၁၅-၁၄ ရက်မြောက်နေ့, လဆုတ် ၁၅ရက် မြောက်သောနေ့, လေးသီတင်းအတွက် တရက်နေ့, အထွက် ၂ရက်နေ့, ဥပုသ်နေ့တိုင်း၎င်း, ဤနေ့ရက်များ၌ ငါးတို့ကို မဖမ်း မသတ်ရ၊ ရောင်းလည်း မရောင်းဝယ်ရ၊ ထိုနေ့ ထိုရက် အတွင်းတို့၌ ဆင်မြင်းတို့ နေထိုင်ရာ တောတောင်များ၌၎င်း, တံငါတို့ ကျက်စားရာ ရေကန်-မြစ်-ချောင်း-အင်းအိုင်များ၌ သား ငါးများ, ထိုမှတပါး အခြား ငှက်စသော သက်ရှိသတ္တဝါ မှန်သမျှတို့ကို မသတ်ဖြတ်အပ်, မလိုက်အပ်ကုန်။
လတိုင်း လဆုတ် ပက္ခ ရှစ်ရက်မြောက်, ၁၄ရက်မြောက်, ၁၅ရက်မြောက်, ၃ရက်မြောက်နေ့, ပုဏ္ဏဗုသျှု နက္ခတ်ပွဲးနေ့, ၃ဥတု အဆုံး လေးလမြောက်သောနေ့- ဤနေ့များ၌ နွားတို့ကို သင်းမကွပ်အပ်၊ ထိုမှတပါးသော ဆိတ်သိုး-ဝက်နှင့် အခြားသတ္တဝါတို့ကိုလည်း သင်းမကွပ်အပ်, သင်းမကွပ်စေအပ်၊ လဆန်း-လဆုတ် ၃ရက်နေ့, ပုဏ္ဏဗုသျှုနက္ခတ်ပွဲးနေ့ ဥတု-အဆုံး လေးလမြောက်နေ့, လေးလ၏့ ပက္ခနေ့တို့၌ မြင်း-နွားတို့ကို သတ်ရန် တံဆိပ် ထိုးမှတ်ခြင်း, မှတ်စေခြင်းတို့ကို မပြုလုပ်အပ်၊ ငါဘုရင်မင်းမြတ် အဘိသိက်သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်အတွင်းအခါ၌ ဤတရားဆုံးမကန့်မြစ်စာကို ရေးသားထုတ်ပြန်စေအပ်သည်၊ထိုနှင့်အလားတူလည်း ၂၅ကြိမ်တိုင် အကျဉ်းသားတို့အား အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်စေခြင်းတို့ကို ပြုစေအပ်ကုန်ပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ငါအဘိသိက်ခံသည်မှ နှစ်ဆဲ့ခြောက်နှစ်မြောက်၌၊ ဤသတ္တဝါတို့အား သတ်ဖြတ်ခြင်းမှ တားမြစ်တော်မူ၏။
ကျေး (ကြက်တူရွေး)၊ သာလိကာ၊ ငှက်ကြီးတုံးစပ်၊ စက္ကဝက်၊ ဟင်္သာ၊ နန္ဒီမုခ၊ ကြိုးကြာ၊ လင်းနို့၊ ခါချဉ်၊ ရေလိပ်၊ အရိုးမဲ့ငါး၊ ဇီ၀ဇိုး၊ ဂင်္ဂါရေကြက်၊ ငါးတန်၊ ကုန်းလိပ်၊ ဖြူ၊ ရှဉ့်၊ စာမရီသား၊ နွားလား၊ မျောက်၊ သမင်၊ ချိုး၊ ခို၊ အသုံးလည်းမပြု စားလည်းမစားသော ခြေလေးချောင်းကောင်အားလုံး။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်၊ သို့မဟုတ်၊ နို့တိုက်နေသော ဆိတ်မ ဝက်မနှင့်၊ ခြောက်လအောက်အရွယ်် သားငယ်တို့ကို မသတ်ရာ။ ကြက်ဖတို့ကို မသင်းရာ၊ (ပိုးမွှားစသည်) သက်ရှိသတ္တဝါတို့နှင့် မကင်းသော ဖွဲတို့ကို မီးမရှို့ရာ။ အကြောင်းမဲ့သော်၎င်း၊ အသက်တို့ကို သေကြေပျက်စီးစေရန်သော်၎င်း၊ တောတို့ကို မီးမတိုက်ရာ။ သတ္တဝါတကောင်၏ အသက်ဖြင့်၊ အခြား သတ္တဝါတကောင်းအား မကျွေးမွေးရာ။
လေးလစီရှိသော ဥတုသုံးပါးတို့၏ ဆန်းသုံးရက်တို့၌၎င်း၊ တိသ (ဖုသျှ)နက္ခတ်နှင့်ယှဉ်သော နေ့တို့၌၎င်း၊ လပြည့်နေ့တို့၌၎င်း၊ တဆဲ့လေးရက်၊ တဆဲ့ငါးရက်နှင့််၊ ဆန်းဆုတ် တရက်တည်းဟူသော သုံးနေ့တို့၌၎င်း၊ ဥပုသ်နေ့တိုင်းတို့၌၎င်း၊ ငါးတို့ကို မသတ်ရာ၊ မရောင်းရာ။
ထိုနေ့တို့၌ပင် နာဂ၀န (ဆင်တော)နှင့် တံငါတို့ ကျက်စားရာ အရပ်တို့၌၊ အခြား မည်သည့် သတ္တဝါတို့ကိုမျှလည်း မသတ်ရာ။
ရှစ်ရက်ပက္ခ တို့၌၎င်း၊တဆဲ့လေးရက်၊ တဆဲ့ငါးရက် လကွယ် လပြည့်နေ့တို့၌၎င်း၊ တိသ (ဖုသျှ)နက္ခတ်နှင့်ယှဉ်သော နေ့တို့၌၎င်း၊ လေးလစီရှိသော ဥတုသုံးပါးတို့၏ ဆန်းသုံးရက်တို့၌၎င်း၊ နေ့ထူးနေ့မြတ်တို့၌၎င်း၊ နွားတို့ကို မသင်းရာ။ ဆိတ်သိုး ဝက်နှင့် အခြား သင်းလေ့ရှိသော သတ္တဝါတို့အားလည်း မသင်းရာ။
တိသ (ဖုသျှ) နက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သောနေ့၊ ပုနဗ္ဗသုနက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သောနေ့၊ လေးလတကြိမ် ဥတုဆန်းရက်တို့၌၎င်း၊ လေးလတကြိမ် ဥတုဆန်းသည်မှ ပက္ခ (တဆဲ့လေးရက်) နေ့တိုင်းတို့၌၎င်း၊ မြင်း၊ ဆိတ်၊ နွားတို့အား တန်ဆိပ် မခတ်ရာ။
ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ၊ နှစ်ဆဲ့ ခြောက်နှစ်သော ကာလအတွင်း၌၊ နှစ်ဆဲ့ငါးကြိမ်တိုင်၊ ထောင်အကျဉ်းသားတို့အား ငါလွှတ်ခဲ့လေပြီ။ (ဦးဖိုးလတ်, အသောကကျောက်စာများ၊)
.....
Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - 'In the twenty-seventh year of my anointment the following animals shall not be put to death: the parrot, the maina (or thrush), the wild duck of the wilderness, the goose, the bull-faced owl, the vulture, the bat, the ambaka-pillika, the raven, and the common crow, the vedaveyaka, the adjutant, the sankujamava, the kaphatasayaka, the panasasesimala, the sandaka, the okapada, those that go in pairs, the white dove, and the domestic pigeon. Among all four-footed beasts the following shall not be for food, they shall not be eaten: the she -goat of various kinds, and the sheep, and the sow, either when heavy with young or when giving milk. Unkilled birds of every sort for the desire of their flesh shall not be put to death. The same being alive shall not be injured: whether because of their uselessness or for the sake of amusement they shall not be injured. Animals that prey on life shall not be cherished. In the three four-monthly periods (of the year) on the evening of the full moon, during the three (holy) days, namely, the fourteenth, the fifteenth, and the first day after conjunction, in the midst of the uposatha ceremonies (or strict fasts), unkilled things (or live fish?) shall not be exposed for sale. Yea, on these days, neither the snake tribe, nor the feeders on fish (alligators), nor any living beings whatsoever shall be put to death.
'' 'On the eighth day of the paksha (or half month) on the fourteenth, on the fifteenth, on (the days when the moon is in the mansions of) trisha or punarvasa, - on these several days in the three four-monthly periods, the ox shall not be tended: the goat, the sheep, and the pig, if indeed any be tended (for domestic use) shall not then be tended. On the tirsha and the punarvasa of every four months, and of every paksha or semi-lunation of the four months, it is forbidden to keep (for labour) either the horse or the ox.
'Furthermore, in the twenty-seventh year of my reign, at this present time, twenty-five prisoners are set at liberty.’ (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
.....
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: By me consecrated twenty-six years, the following creatures were declared as not to be killed, such as Parrots, mainas, adjutants (?), ruddy geese, wild geese, nandi-mukhas, gelatas (probably cranes), bats, queen ants, terrapins, prawns, vedaveyakas, gangapuputakas (a kind of fish), skate, tortoises and porcupines, tree-squirrels, Barasing stags, bulls set at liberty, okapindas, rhinoceroses, white doves, domestic doves, and all quadrupeds which do not come into use, nor are eaten.
Those she-goats, ewes, and sows, whether with young or in milk, are not to be killed, as also their offspring which are within six months of age. The caponing of cocks is not permitted. Husks with living things therein must not be burnt. Forests for nothing or for violence (to living creatures) must not be burnt. The living must not be nourished with the living.
On the three Chaturmasis [i.e., on the full-moon day which falls before (or after) the usual season of four months], and on the Tisya (i.e., Pausa month) full moon, fish shall neither be killed, nor sold, for three days, viz., the fourteenth, the fifteenth, of the first, and the first of the second, fortnight, as well as on all fasting days as a rule.
On the same days, again, in the elephant-forests, and in the preserves of the fishermen, other classes of living creatures must not be killed.
On the eighth (tithi) of every fortnight, on the fourteenth, on the fifteenth, on the Tisya, and Punarvasu days, on the full-moon days of the three seasons, and at festivals, bulls shall not be castrated, nor he-goats, rams, and boars, nor other such animals as are usually castrated.
On the Tisya and Punarvasu days, on the full-moon days of the seasons, and during the fortnights connected with the seasonal full-moons, the branding of horses and cows is not permitted.
Until (I had been) anointed twenty-six years, in this period, twenty-five jail-deliveries have been effected by me. (R.K. Mookerji, Asoka)
- အဘိသိတေန မေ ဣမာနိ ဇာတာနိ အဝဓိယာနိ ကဋာနိ။ သေ ယထာ
- သုကေ သာလိကာ အလုနေ စကဝါကေ ဟံသေ နံဒီမုခေ ဂေလာဋေ
- ဇတူကာ အံဗာကပိလိကာ ဒုဍီ အနဌိကမဆေ ဝေဒဝေယကေ
- ဂံဂါပုပုဋကေ သံကုဇမဆေ ကဖဋသယကေ ပံနသသေ သိမလေ
- သံဒကေ သြကပိံဋေ ပလသတေ သေတကပေါတေ ဂါမကပေါတေ
- သဝေ စတုပဒေ ယေ ပဋိဘောဂံ နော ဧတိ န စ ခါဒိယတိ
- ဧဍကာ စာ သူကလီ စာ ဂဘိနီ ၀ ပါယမီနာ ၀ အဝဓိယာ ပေါတကေ
- ပိ စ ကာနိ အာသံမာသိကေ ၀ဓိကုကုဋေ နော ကဋဝိယေ၊ တုသေ သဇီဝေ
- နော ဈာပေတဝိယေ၊ ဒါဝေ အနဌာယေ ဝါ ဝိဟိသာယေ ဝါ နော ဈာပေတဝိယေ။
- ဇိဝေန ဇီဝေ နော ပုသိတဝိယေ။ တီသုစာတုံမာသီသု တိသာယံ ပုံနမာသိယံ
- တိံနိ ဒိ၀သာနိ စာဝုဒသံ ပံနဍသံ ပတိပဒါ ယေ ဓုဝါယေ စာ
- အနုပေါသထံ မဆေ အဝဓိယေ နော ပိ ဝိကေတဝိယေ။ ဧတာနိ ယေ၀ ဒိ၀သာနိ
- နာဂ၀နသိ ကေ၀ဋဘောဂသိ ယာနိ အံနာနိ ပိ ဇီ၀နိကာယာနိ
- နော ဟံတဝိယာနိ။ အဌမီပခါယေ စာဝုဒသာယေ ပံနဍသာယေ တိသာယေ
- ပုနာ၀သုနေ တီသု စာတုံမာသီသု သုဒိ၀သာယေ ဂေါနေ နော နိလခိတဝိယေ။
- အဇကေ ဧဍကေ သူကလေ ဧ ဝါ ပိ အံနေ နီလခိယတိ နော နီလခိတဝိယေ။
- တိသာယေ ပုနာ၀သုနေ စာတုံမာသိယေ စာတုံမာသိပခါယေ အသွသာ ဂေါနသာ
- လခနေ နော ကဍဝိယေ။ ယာ၀ သဍုဝီသတိ၀သအဘိသိတေန မေ ဧတာယေ
- အံတလိကာယေ ပံနဝီသတိ ဗံဓနမောခါနိ ကဋာနိ။
မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောကမင်းတြားကြီး ဤသို့ မိန့်ပြန်ထားရှိလေပြီ၊ ငါမင်းတရားသည် အဘိသိက် သွန်း၍ ၂၆-နှစ်ရှိသော်, ဤဆိုလတ္တံ့သော အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ကို သတ်ဖြတ်ခြင်းမှ တားမြစ်တော်မူအပ်ကုန်၏၊ ထိုသတ္တဝါတို့ကား- ကျေး-ကျက်တူရွေး-သာလိကာ-ဆက်ရက်, ငှက်ကြီးတုံးစပ်-ဝန်လိုငှက်ကြီး, စက္ကဝါက်ငှက်, ဟင်းသာ-ငန်းငှက်, နန္ဒိမုခ-မည်သောငှက်, ဂေလာဋ-မည်သောငှက်, လင်းနို့, ခါချဉ်-သို့မဟုတ် တောင်ပို့ချ, လိပ်, အရိုးမရှိသောငါး, ဝေဒဝေယက-မည်သောငါး, ဂံဂပုပုတက-မည်သော ငါး, ပင်လယ်ငါးလင်ပန်း, မြစ်လိပ်-ရေလိပ်, ဖြူသတ္တဝါ, သစ်တက်ရှဉ့်-ဝါ ရှဉ့်မွဲး, ဦးချိုတက် များသော ဆတ်, နွားသူတော်, နွားလား, မျောက်သတ္တဝါ, ဥချိုးငှက်- ခိုဖြူ-ခိုပြာ, အသုံးမပြုသော အခြေလေးချောင်းရှိ သားသတ္တဝါတို့ကိုလည်း မစားအပ်၊ ထို့ပြင်, ကိုယ်ဝန်ရှိသော, သို့မဟုတ် နို့စို့ သားငယ်ရှိသော ဆိတ်မ, သိုးမ, ဝက်မတို့ကို, ၎င်းတို့သားငယ်များ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပွားခြင်းသို့ မရောက်မီ, မသတ်ဖြတ်အပ်ကုန်၊ ကြက်တိုက်ခြင်း, ကြက်တယ်ခြင်း, ထိုမှတပါး အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ကို အပျော်အပါး တိုက်ခိုက် မြူးတူးခြင်းတို့ကိုလည်း မပြုအပ်ကုန်၏။
တောသား သတ္တဝါတို့ ခိုကိုးရာမဲ့ ဖြစ်စေတတ်, ညှင်းဆဲခြင်းကို ပြုတတ်သော တောမီး ရှို့မြှိက်ခြင်းကို မပြုအပ်၊ အသက်ရှိ သတ္တဝါတို့ဖြင့်သော်၎င်း, ၎င်း၏့ အသားဖြင့်သော်၎င်း သတ္တဝါတပါးကို အစာကျွေး၍့ မမွေးမြူအပ်၊ သုံးဥတု လေးလ လေးလတို့ အဆုံးဖြစ်သော နေ့များ, နှစ်၏့ ၃လ မြောက် ဝါဆိုလနှင့် လပြည့်နေ့, ဤ၃နေ့တို့ပတ်လုံး၎င်း, လဆန်း-လဆုတ်-၁၅-၁၄ ရက်မြောက်နေ့, လဆုတ် ၁၅ရက် မြောက်သောနေ့, လေးသီတင်းအတွက် တရက်နေ့, အထွက် ၂ရက်နေ့, ဥပုသ်နေ့တိုင်း၎င်း, ဤနေ့ရက်များ၌ ငါးတို့ကို မဖမ်း မသတ်ရ၊ ရောင်းလည်း မရောင်းဝယ်ရ၊ ထိုနေ့ ထိုရက် အတွင်းတို့၌ ဆင်မြင်းတို့ နေထိုင်ရာ တောတောင်များ၌၎င်း, တံငါတို့ ကျက်စားရာ ရေကန်-မြစ်-ချောင်း-အင်းအိုင်များ၌ သား ငါးများ, ထိုမှတပါး အခြား ငှက်စသော သက်ရှိသတ္တဝါ မှန်သမျှတို့ကို မသတ်ဖြတ်အပ်, မလိုက်အပ်ကုန်။
လတိုင်း လဆုတ် ပက္ခ ရှစ်ရက်မြောက်, ၁၄ရက်မြောက်, ၁၅ရက်မြောက်, ၃ရက်မြောက်နေ့, ပုဏ္ဏဗုသျှု နက္ခတ်ပွဲးနေ့, ၃ဥတု အဆုံး လေးလမြောက်သောနေ့- ဤနေ့များ၌ နွားတို့ကို သင်းမကွပ်အပ်၊ ထိုမှတပါးသော ဆိတ်သိုး-ဝက်နှင့် အခြားသတ္တဝါတို့ကိုလည်း သင်းမကွပ်အပ်, သင်းမကွပ်စေအပ်၊ လဆန်း-လဆုတ် ၃ရက်နေ့, ပုဏ္ဏဗုသျှုနက္ခတ်ပွဲးနေ့ ဥတု-အဆုံး လေးလမြောက်နေ့, လေးလ၏့ ပက္ခနေ့တို့၌ မြင်း-နွားတို့ကို သတ်ရန် တံဆိပ် ထိုးမှတ်ခြင်း, မှတ်စေခြင်းတို့ကို မပြုလုပ်အပ်၊ ငါဘုရင်မင်းမြတ် အဘိသိက်သွန်း၍့ ၂၆နှစ်မြောက်အတွင်းအခါ၌ ဤတရားဆုံးမကန့်မြစ်စာကို ရေးသားထုတ်ပြန်စေအပ်သည်၊ထိုနှင့်အလားတူလည်း ၂၅ကြိမ်တိုင် အကျဉ်းသားတို့အား အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်စေခြင်းတို့ကို ပြုစေအပ်ကုန်ပြီ။ (အရှင်အာဒိစ္စဝံသ, အသောကမင်းတရားကြီး၏့ ကျောက်စာတော်)
......
နတ်တို့ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီမင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ငါအဘိသိက်ခံသည်မှ နှစ်ဆဲ့ခြောက်နှစ်မြောက်၌၊ ဤသတ္တဝါတို့အား သတ်ဖြတ်ခြင်းမှ တားမြစ်တော်မူ၏။
ကျေး (ကြက်တူရွေး)၊ သာလိကာ၊ ငှက်ကြီးတုံးစပ်၊ စက္ကဝက်၊ ဟင်္သာ၊ နန္ဒီမုခ၊ ကြိုးကြာ၊ လင်းနို့၊ ခါချဉ်၊ ရေလိပ်၊ အရိုးမဲ့ငါး၊ ဇီ၀ဇိုး၊ ဂင်္ဂါရေကြက်၊ ငါးတန်၊ ကုန်းလိပ်၊ ဖြူ၊ ရှဉ့်၊ စာမရီသား၊ နွားလား၊ မျောက်၊ သမင်၊ ချိုး၊ ခို၊ အသုံးလည်းမပြု စားလည်းမစားသော ခြေလေးချောင်းကောင်အားလုံး။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်၊ သို့မဟုတ်၊ နို့တိုက်နေသော ဆိတ်မ ဝက်မနှင့်၊ ခြောက်လအောက်အရွယ်် သားငယ်တို့ကို မသတ်ရာ။ ကြက်ဖတို့ကို မသင်းရာ၊ (ပိုးမွှားစသည်) သက်ရှိသတ္တဝါတို့နှင့် မကင်းသော ဖွဲတို့ကို မီးမရှို့ရာ။ အကြောင်းမဲ့သော်၎င်း၊ အသက်တို့ကို သေကြေပျက်စီးစေရန်သော်၎င်း၊ တောတို့ကို မီးမတိုက်ရာ။ သတ္တဝါတကောင်၏ အသက်ဖြင့်၊ အခြား သတ္တဝါတကောင်းအား မကျွေးမွေးရာ။
လေးလစီရှိသော ဥတုသုံးပါးတို့၏ ဆန်းသုံးရက်တို့၌၎င်း၊ တိသ (ဖုသျှ)နက္ခတ်နှင့်ယှဉ်သော နေ့တို့၌၎င်း၊ လပြည့်နေ့တို့၌၎င်း၊ တဆဲ့လေးရက်၊ တဆဲ့ငါးရက်နှင့််၊ ဆန်းဆုတ် တရက်တည်းဟူသော သုံးနေ့တို့၌၎င်း၊ ဥပုသ်နေ့တိုင်းတို့၌၎င်း၊ ငါးတို့ကို မသတ်ရာ၊ မရောင်းရာ။
ထိုနေ့တို့၌ပင် နာဂ၀န (ဆင်တော)နှင့် တံငါတို့ ကျက်စားရာ အရပ်တို့၌၊ အခြား မည်သည့် သတ္တဝါတို့ကိုမျှလည်း မသတ်ရာ။
ရှစ်ရက်ပက္ခ တို့၌၎င်း၊တဆဲ့လေးရက်၊ တဆဲ့ငါးရက် လကွယ် လပြည့်နေ့တို့၌၎င်း၊ တိသ (ဖုသျှ)နက္ခတ်နှင့်ယှဉ်သော နေ့တို့၌၎င်း၊ လေးလစီရှိသော ဥတုသုံးပါးတို့၏ ဆန်းသုံးရက်တို့၌၎င်း၊ နေ့ထူးနေ့မြတ်တို့၌၎င်း၊ နွားတို့ကို မသင်းရာ။ ဆိတ်သိုး ဝက်နှင့် အခြား သင်းလေ့ရှိသော သတ္တဝါတို့အားလည်း မသင်းရာ။
တိသ (ဖုသျှ) နက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သောနေ့၊ ပုနဗ္ဗသုနက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သောနေ့၊ လေးလတကြိမ် ဥတုဆန်းရက်တို့၌၎င်း၊ လေးလတကြိမ် ဥတုဆန်းသည်မှ ပက္ခ (တဆဲ့လေးရက်) နေ့တိုင်းတို့၌၎င်း၊ မြင်း၊ ဆိတ်၊ နွားတို့အား တန်ဆိပ် မခတ်ရာ။
ငါ အဘိသိက်ခံသည်မှ၊ နှစ်ဆဲ့ ခြောက်နှစ်သော ကာလအတွင်း၌၊ နှစ်ဆဲ့ငါးကြိမ်တိုင်၊ ထောင်အကျဉ်းသားတို့အား ငါလွှတ်ခဲ့လေပြီ။ (ဦးဖိုးလတ်, အသောကကျောက်စာများ၊)
.....
Thus spake king Devanampiya Piyadasi: - 'In the twenty-seventh year of my anointment the following animals shall not be put to death: the parrot, the maina (or thrush), the wild duck of the wilderness, the goose, the bull-faced owl, the vulture, the bat, the ambaka-pillika, the raven, and the common crow, the vedaveyaka, the adjutant, the sankujamava, the kaphatasayaka, the panasasesimala, the sandaka, the okapada, those that go in pairs, the white dove, and the domestic pigeon. Among all four-footed beasts the following shall not be for food, they shall not be eaten: the she -goat of various kinds, and the sheep, and the sow, either when heavy with young or when giving milk. Unkilled birds of every sort for the desire of their flesh shall not be put to death. The same being alive shall not be injured: whether because of their uselessness or for the sake of amusement they shall not be injured. Animals that prey on life shall not be cherished. In the three four-monthly periods (of the year) on the evening of the full moon, during the three (holy) days, namely, the fourteenth, the fifteenth, and the first day after conjunction, in the midst of the uposatha ceremonies (or strict fasts), unkilled things (or live fish?) shall not be exposed for sale. Yea, on these days, neither the snake tribe, nor the feeders on fish (alligators), nor any living beings whatsoever shall be put to death.
'' 'On the eighth day of the paksha (or half month) on the fourteenth, on the fifteenth, on (the days when the moon is in the mansions of) trisha or punarvasa, - on these several days in the three four-monthly periods, the ox shall not be tended: the goat, the sheep, and the pig, if indeed any be tended (for domestic use) shall not then be tended. On the tirsha and the punarvasa of every four months, and of every paksha or semi-lunation of the four months, it is forbidden to keep (for labour) either the horse or the ox.
'Furthermore, in the twenty-seventh year of my reign, at this present time, twenty-five prisoners are set at liberty.’ (Tr. Prinsep: Alexander Cunningham, Inscriptions of Asoka.)
.....
Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: By me consecrated twenty-six years, the following creatures were declared as not to be killed, such as Parrots, mainas, adjutants (?), ruddy geese, wild geese, nandi-mukhas, gelatas (probably cranes), bats, queen ants, terrapins, prawns, vedaveyakas, gangapuputakas (a kind of fish), skate, tortoises and porcupines, tree-squirrels, Barasing stags, bulls set at liberty, okapindas, rhinoceroses, white doves, domestic doves, and all quadrupeds which do not come into use, nor are eaten.
Those she-goats, ewes, and sows, whether with young or in milk, are not to be killed, as also their offspring which are within six months of age. The caponing of cocks is not permitted. Husks with living things therein must not be burnt. Forests for nothing or for violence (to living creatures) must not be burnt. The living must not be nourished with the living.
On the three Chaturmasis [i.e., on the full-moon day which falls before (or after) the usual season of four months], and on the Tisya (i.e., Pausa month) full moon, fish shall neither be killed, nor sold, for three days, viz., the fourteenth, the fifteenth, of the first, and the first of the second, fortnight, as well as on all fasting days as a rule.
On the same days, again, in the elephant-forests, and in the preserves of the fishermen, other classes of living creatures must not be killed.
On the eighth (tithi) of every fortnight, on the fourteenth, on the fifteenth, on the Tisya, and Punarvasu days, on the full-moon days of the three seasons, and at festivals, bulls shall not be castrated, nor he-goats, rams, and boars, nor other such animals as are usually castrated.
On the Tisya and Punarvasu days, on the full-moon days of the seasons, and during the fortnights connected with the seasonal full-moons, the branding of horses and cows is not permitted.
Until (I had been) anointed twenty-six years, in this period, twenty-five jail-deliveries have been effected by me. (R.K. Mookerji, Asoka)
Wednesday, 24 November 2010
အတ္ထိ (သို့) ရာစုသစ်reunion
ဂါယန္တိ ဂီတံ ရုဓိရာနိ ကာယေ၊
သြက္ကန္တနိဒ္ဒေါ.မှိ တမေဝ သုတွာ။
မာတာ ပဝတ္တေသိ သုဂီတသဒ္ဒံ၊
ပုတ္တဿ အန္တောဟဒယေ ဝသိတွာ၊
သွေးစက်လေးတွေ
တေးသီဆိုသံကို
နာခံရပါမှ
အိပ်မက်လှလှ မက်နိုင်တဲ့
ငါ့ရဲ့
နှလုံးသားထဲမှာ
ခိုနားရင်း
သားချော့တေးကဗျာ ဖွဲ့နေတဲ့
အမေ...။
တေးသီဆိုသံကို
နာခံရပါမှ
အိပ်မက်လှလှ မက်နိုင်တဲ့
ငါ့ရဲ့
နှလုံးသားထဲမှာ
ခိုနားရင်း
သားချော့တေးကဗျာ ဖွဲ့နေတဲ့
အမေ...။
image:
"Mother and Child"
Kushana, 2nd century A.D.
Mathura, Uttar Pradesh
(National Museum, New Delhi, India)
"Mother and Child"
Kushana, 2nd century A.D.
Mathura, Uttar Pradesh
(National Museum, New Delhi, India)
Subscribe to:
Posts (Atom)