အသောကရဲ့ အက္ခရာများ-၁၁

“အပါရုတာ တေသံ အမတဿ ဒွာရာ”
အမြိုက်နိဗ္ဗာန်တံခါးကို ပိတ်မထားပါဘူးလို့ မြတ်ဗုဒ္ဓ မိန့်မှာခဲ့တယ်။

ကြာရုံတောမှာတော့…
တစ်ချို့က ရေထဲမှာ မြုတ်လို့။
တစ်ချို့က ရေပြင်မှာ ပေါ်ရုံပေါ်လို့..
တစ်ချို့က ကားကားစွင့်စွင့် ပွင့်လို့…
မတူညီသော အဇ္ဈာသယများနဲ့…။


ဒီပုံလေးကို ပန်ဒိုရာ့ဆီက မပြောမဆိုနဲ့ ခဏငှားလာတာ။

ဒေဝါနံ ပိယော ပိယဒသီ ရာဇာ ဧဝံ အာဟ, နထိ ဧတာရိသံ ဒါနံ, ယာဒိသံ ဓံမ ဒါနံ, ဓံမ သံသ္တဝေါ ဝါ ဓံမ သံဝိဘာဂေါ ဝါ ဓံမ သံဗံဓော ဝါ၊ တတြ ဣဒံ ဘဝတိ ဒါသ-ဘဋကမှိ သမျာပဋိ ပတိ, မာတာ ပိတုသု သာဓု သုသူသာ, မိတသံထုတ-နာတိ ကျာနံ, သမဏ ဗြာဟ္မဏာနံ သာဓု ဒါနံ, ပါဏာနံ အနာရံဘော သာဓု၊ ဧတံ ၀တဗျံ ပိတိနာ ပိ ပုတြေန ပိ မာတိနာ ပိ သွာမိကေန ပိ မိတြ-သံထုတ-ဉာတိကေန ပိ အာ၀ ပဋိဝိသိယေန ပိ၊ ဣဒံ သာဓု, ဣဒံ ကတဗျံ၊ သော တထာ ကရံတော ဟိဓ လောကိကျေ စ သုခံ အာရောဓော ဟောတိ, ပရတြ စ အနတံ ပုဏံ ပသဝတိ တေန ဓံမဒါနေန။

မင်းတကာတို့ ချစ်ကြည် လေးစားအပ်၍့ ပိယဒဿီဟု ဝှဲ့ချီ-ခပ်နှိပ် အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်၏့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ခံယူ-ရရှိသော အသောက မင်းတြားမြတ်သည် ဤသို့ မိန့်မြွက်တော်မူလေပြီ၊ တရားတော် ကြီးပွားရေးအတွက် လှူဒါန်းခြင်း, တရားတော် တိုးပွားရေးအတွက်သာ ဆက်ဆံရောနှောခြင်း, တရားသဖြင့်သာ ခွဲးခြမ်းဝေဖန်ခြင်း, တရားနှင့်သာ စပ်ဆိုင်ခြင်း-- ဤအရေးများနှင့် ပတ်သက်သော လှူဒါန်းခြင်းမျိုးနှင့် တူတန်ညီမျှသော ပေးကမ်းခြင်း ဒါနမည်သည် မရှိ၊ ထိုအရေး၌ ဤဆိုလတ္တံ့ကား တရားကျ ဆက်ဆံနည်း ဖြစ်၏။ ကျွန်-အမှုလုပ် သူခစားများ၌ ကောင်းမွန်စွာ ကျင့်ခြင်း, အမိအဘတို့ စကားကို ကောင်းမွန်စွာ လိုက်နာခြင်း, အဆွေခင်ပွန်း ချစ်မြတ်နိုးသူ, ဉာတိသင်္ဂဟတို့၏ စကားကို နာယူခြင်း, ရဟန်း ပုဏ္ဏား သူတော် သူမြတ်တို့အား ကောင်းစွာ ကြည်ဖြူ ပေးလှူခြင်း, သတ္တဝါများကို မသတ်ဖြတ် မညှင်းဆဲးမူ၍့ သူတော်ကောင်းဖြစ်ခြင်း- ဤသည်လျှင် တရားမှန်သော ဆက်ဆံရေး ဓမ္မဒါနတည်း။
ယင်းသို့ ညွှန်ပြခဲ့သည့် တရားနှင့် ညီညွတ်စွာ ဆက်ဆံခြင်း ဓမ္မဒါနကို အမိအဘ သားသမီး အရှင်သခင် အဆွေခင်ပွန်း ချစ်ကျွမ်းဝင်သူ, ဆွေမျိုးသားခြင်းတို့ အပေါ်၌၎င်း, အိမ်နီးဝန်းကျင်ဖြစ်သူတို့ အပေါ်တွင်၎င်း, ကျင့်ဆောင်လိုက်နာသင့်လေသည်၊ ဤဓမ္မဒါနမှာ ကောင်းမွန်လှ၍့ ၎င်းက်ု ပြုကျင့်အပ်လေသည်။ ဤသည့် ဓမ္မဒါနကို လိုက်နာပြုကျင့်သူသည် ဤပစ္စက္ခဘဝ၌လည်း ချမ်းသာကို နစ်လိုဝမ်းမြောင်ရ၍့ နောင်ဘဝ၌လည်း ထိုဓမ္မဒါန တရားကျ လှူဒါန်းရေးဖြင့်သာ မြောက်မြားစွာ ကောင်းမှုများ တိုးပွားလေရာသတည်း။
(အသောကမင်းတရားကြီး၏ အသောကကျောက်စာတော်-အရှင်အာဒိစ္စဝံသ)


နတ်တို့ ချစ်မြတ်နိုးသော ပိယဒသီ မင်းကြီး ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
ဓမ္မဒါနဟူသော တရားကို လှူခြင်း၊ တရားကို ဝေငှခြင်း၊ တရားနှင့် ဆက်သွယ်ပေးခြင်းတို့နှင့်တူသော အလှူသည် မရှိ။ ကျေးကျွန်အစေခံတို့အား ကောင်းစွာ ပြုစုသိမ်းမြန်းခြင်း၊ အမိအဖတို့အား ရိုသေကျိုးနွံခြင်း၊ မိတ်ဆွေအသိအကျွမ်းဆွေမျိုးတို့နှင့် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့အား ပေးကမ်းလှူဒါန်းခြင်း၊ သတ္တဝါတို့အား မနှိပ်စက် မသတ်ဖြတ်ခြင်းတို့သည်လည်း၊ ဤသို့သော တရားအလှူပင်ဖြစ်၏။
အဖသည်၎င်း၊ သားသည်၎င်း၊ ညီအစ်ကိုသည်၎င်း၊ အသျှင်သည်၎င်း၊ မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းသည်၎င်း၊ အိမ်နီးချင်းသည်၎င်း၊ ဤတရားအလှူသည် ကောင်း၏။ ဤတရားအလှူကို ပြုအပ်၏ဟု ပြောဟောရာ၏။
ဤသို့ ပြုသည်ရှိသော် ဤလောက၌ ချမ်းသာကို ရ၍ တမနွန်၌လည်း ထိုတရားအလှူဖြင့် အတိုင်းမသိသော ကုသိုလ်ကို ဖြစ်စေသေး၏။
(အသောကကျောက်စာများ-ဦးဖိုးလတ်)


ဒေဝါနံပိယ ပိယဒသီမင်းသည် ဤသို့ မိန့်ကြား၏၊ တရားအလှူ, တရားအကျင့်, တရားဝေဖန်ခြင်း, တရားနှင့် စပ်လျဉ်းခြင်းတို့နှင့် တူမျှသော အလှူဒါန တစုံတရာမရှိ၊ ဤတရားအလှူဟူသည်မှာ ကျေးကျွန်အခစားတို့၌ ကောင်းစွာ ကြည့်ရှုခြင်း၊ မိဖတို့၌ ကောင်းစွာ ဆည်းကပ်ကိုးကွယ်ခြင်း, အဆွေခင်ပွန်း, အသိ, အကျွမ်း, ဆွေမျိုး, ဉာတကာ, ရဟန်း, ပုဏ္ဏားတို့၌ ကောင်းစွာ ပေးလှူခြင်း, သတ္တဝါတို့ကို မသတ်ဖြတ် မညှင်းဆဲခြင်း အလုံးစုံတို့ ဖြစ်၏။
ထို့ကြောင့် တရားအလှူကို မိဖ, ညီအကို, မောင်နှမ, အရှင်သခင်, အဆွေခင်ပွန်း, အသိအကျွမ်း,ဆွေမျိုးဉာတကာတို့နှင့် အိမ်နီးချင်းတို့သည် “ဤတရားအလှူသည် မွန်မြတ်သည် ဖြစ်၍ ကောင်းစွာ ပြုသင့်သည်”ဟု ပြောဟောကြရမည်။ ထို့ပြင် “တရားအလှူသည် ယခုလည်း ချမ်းသာအလုံးစုံ ပြည့်စုံ၍ နောင်လည်း ဤတရားအလှူကြောင့် အတိုင်းမရှိ ကောင်းမှု ဖြစ်မည်”ဟု ဟောပြောကြရမည်။
(သိရီဓမ္မာသောကမင်းတရားကြီး၏ ကိုးတိုင်းကိုးဌာန ဗုဒ္ဓဓမ္မနိုင်ငံတော်-ဦးသော်ဇင်)

Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: ' There is no such almsgiving as is the almsgiving of the Law of Piety, friendship in piety, liberality in piety, kinship in piety.
Herein does it consist in proper treatment of slaves and servants, in hearkening to father and mother, in giving to friends, comrades, relations, ascetics, and
Brahmans, in abstaining from the sacrificial slaughter of living creatures.
This ought to be said by father, son, brother, master (omitted by G.), friend, or comrade, nay, even by a neighbor “This is excellent, this ought to be done."
Acting thus a man both gains this world and in the other world produces endless merit, by means of this almsgiving of piety.'
(Asoka, the Buddhist Emperor of India- V. A. Smith)


Thus saith His Sacred and Gracious Majesty the King: There is no such gift as the gift of Dharma, acquaintance in Dharma, or the distribution of Dharma, or kinship in Dharma. It is as follows: proper treatment of slaves and servants, obedience to mother and father, liberality to friends, companions, relations, Brahmana and Sramana ascetics, and abstention from slaughter of living creatures for sacrifice.
This is to be preached by father, son, brother, master, friend, comrade, or neighbor that this is commendable, this should be accepted as duty. Thus doing, one gains this world while infinite merit occurs in the world beyond by this dharma-dana.
(Asoka-R.K. Mookerji)


Thus, speaks the Beloved of the Gods, the kings Piyadassi: There is no gift comparable to the gift of Dhamma, the praise of Dhamma, the sharing of Dhamma, fellowship in Dhamma. And this is-good behavior towards slaves and servents, obedience to mother and father, generosity towards friends, acquaintances, and relatives and towards sramanas and brahmanas and abstention from killing living beings. Father, son, brother, master, friend, acquaintance, relative, and neighbor should say, ‘this is good, this we should do’. By doing so, there is gain in this world, and in the next there is infinite merit, through the gift of Dhamma.
(Asoka and the decline of the Mauryas- Romila Thapar)


Thus saith king Priyadarsi, the Beloved of the Gods: There is no gift as gift of Dhamma, acquaintance in Dharma (no such distribution) as the distribution of Dharma (or kinship) as kinship of Dharma. It includes “proper treatment of slaves and servants, hearkening to mother and father, obligation to friends, companions, relatives, Brahmanas and Sramanas and non-violence of animals.” This should be said by a father, a son, a brother, a master, a friend, an acquaintance (and) even by a neighbor “this is desirable and this should be done.” Doing thus one gains this world and attains endless merit in the next world due to this gift of Dharma.
(Inscriptions of Asoka- N. P. Rastogi)